Pieter Omtzigt kwaad op supermarkten om hoge prijzen: 'Ze solliciteren naar dwangmaatregelen'
6 maart 2025 · 12:07| Leestijd:4 min
Update: 6 maart 2025 · 12:21
In dit artikel aan het woord
"Heel veel mensen hebben moeite om rond te komen, maar de winsten van Unilever en Albert Heijn zijn gewoon doorgestegen de afgelopen jaren."
"Een grote supermarkt maakte afgelopen jaar dertig miljoen winst op een omzet van tien miljard. Het klinkt heel hoog, maar de marge is flinterdun."
"In Frankrijk is de voedselinflatie op dit moment 0,4%, bij ons is die rond de 6%. En bij Unilever zijn drogisterijproducten in Duitsland meer dan de helft goedkoper dan in Nederland."
In het kort
Als je nu bij de kassa je boodschappen afrekent, ben je heel wat meer geld kwijt dan twee jaar geleden. De Tweede Kamer wil opheldering van de supermarkten. Want waarom zijn boodschappen in de landen om ons heen een stuk goedkoper?
Samenvatting van DIT artikel
Supermarkten en fabrikanten weigerden een uitnodiging van de Tweede Kamer om prijsstijgingen toe te lichten. Kamerlid Joris Thijssen noemt dit arrogant en een belediging. Boodschappen in Nederland zijn duurder dan in België en Duitsland. In de afgelopen vier jaar zijn A-merken 42% en huismerken 30% duurder geworden.
Marc Jansen, directeur van brancheorganisatie CBL, noemt de weigering van de supermarkten en producten begrijpelijk vanwege concurrentiegevoeligheid. Kamerlid Joris Thijssen noemt dit onacceptabel en wijst op alle mensen die moeite hebben om rond te komen. Omtzigt wijst op de grote winsten van de bedrijven en de internationale prijsverschillen. Uiteindelijk zegt CBL-directeur Jansen toe dat supermarkten alsnog zullen komen.
Wat denk jij?
Bij welke supermarkt doe jij vooral boodschappen?
Aantal reacties: 0
Supermarkten willen niet naar de Tweede Kamer
Stel je krijgt een brief van de Tweede Kamer om te komen praten, zou je dan gaan? Verschillende supermarkten en levensmiddelenfabrikanten weigerden om te komen. Ze wilden geen uitleg geven over waarom de prijzen in de Nederlandse supermarkten hoger zijn dan in het buitenland.
Kamerlid voor GroenLinks-PvdA Joris Thijssen nam het initiatief voor een rondetafelgesprek met supermarkten en producenten. Ze mochten uitleg geven bij de Kamercommissie Economische Zaken en Klimaat. Geen enkele supermarkt of fabrikant kwam dus opdagen. Aan RTL Nieuws laat Thijssen weten dat hij het de 'arrogantie ten top' en 'een schoffering van de volksvertegenwoordiging' vindt.
Boodschappen in Nederland zijn vaak duurder dan in België en Duitsland. De prijsverschillen zijn in de afgelopen jaren flink gegroeid. Nederland was voor de coronacrisis juist één van de voordeligste landen. De Consumentenbond berekende dat de prijs van A-merken in Nederland met 8% steeg in 2024. En vergeleken met vier jaar geleden zijn A-merken 42% duurder geworden. Huismerken stegen in dezelfde periode met 30%.
Dit is de discussieZijn de supermarkten verantwoordelijk voor hoge prijzen?
Dat de supermarkten niet zijn komen opdagen in de Tweede Kamer om te vertellen waarom de boodschappen zo duur zijn, vindt directeur van de brancheorganisatie van supermarkten Marc Jansen wel begrijpelijk.
"Wat je in feite doet is dat je concurrenten die elkaar op de markt zwaar beconcurreren naast elkaar gaat zetten om te praten over voedselprijzen. Dat is mededingingstechnisch heel ingewikkeld. Over dit gevoelige onderwerp mag je onderling niet praten."
De supermarkten maken zich ook zorgen, zegt Jansen.
"Wij zien ook dat de voedselprijzen enorm gestegen zijn. Wij maken ons er ook zorgen over dat heel veel mensen het niet meer kunnen betalen. Twee miljoen huishoudens moeten toch van vijftig euro in de week rondkomen. We willen daarom graag in koepelverband met de vaste Kamercommissie hierover spreken."
Kamerlid Joris Thijssen was de initiatiefnemer en vindt het schandalig dat de supermarkten de uitnodiging afsloegen. Hij vindt het prima om met de brancheorganisatie te spreken, maar wil toch vooral graag om de tafel met de supermarkten.
"Zij maken de afwegingen van wat voor marge ze willen rekenen voor de producten die ze in de supermarkt leggen, zij doen de in- en verkoop en ze hebben veel meer inzichten dan een brancheorganisatie."
Thijssen valt daarnaast iets op: terwijl de prijzen in de supermarkt stijgen, zijn de lonen lang niet zoveel gestegen en daardoor komen mensen in de knel.
"Heel veel mensen hebben gewoon moeite om rond te komen. Maar als ik kijk naar de winst van Unilever; die is gewoon doorgestegen de afgelopen jaren. Blijkbaar lukt het bedrijven wel om de winst te laten stijgen, maar lukt het niet om de prijzen iets minder hard te laten stijgen."
"Ik heb ook de winstcijfers van de Albert Heijn gezien. Terwijl wij allemaal worstelden omdat de lonen minder hard stegen dan de prijzen in de supermarkt, zijn hun winsten gewoon doorgestegen. Dus ja, ik wil graag een gesprek met Albert Heijn waarin ze me kunnen uitleggen hoe het nou zit. En waarom lukt het nou niet om die prijzen een beetje laag te houden?"
Vooral de fabrikanten van producten maken winst, bij de supermarkten valt het wel mee volgens Jansen.
"De winstmarge van supermarkten ligt maximaal op 2% als je goed je best doet. Dat klinkt in absolute getallen heel hoog. Maar een grote supermarkt maakte afgelopen jaar dertig miljoen winst op een omzet van tien miljard. Die marge is dus flinterdun. Albert Heijn, Jumbo en Dirk van den Broek kunnen prima uitleggen waarom de prijzen zijn gestegen. Maar ze gaan niet naast hun concurrenten in het openbaar het achterste van hun tong laten zien. Op individuele basis kunnen ze dat wel doen."
NSC-leider Pieter Omtzigt vindt dit lachwekkend, hij zegt dat je als genodigde een hele goede reden moet hebben om niet op te dagen in de Tweede Kamer.
"Voor ons als Kamerleden is het niet zo erg als we een paar euro extra in de supermarkt moeten betalen, maar voor heel veel mensen is dat wel echt een probleem. De winstmarge van Albert Heijn is twee keer zo hoog als u, meneer Jansen, net noemde. In Frankrijk is de voedselinflatie op dit moment 0,4%, bij ons is die rond de 6%. De Albert Heijn in Nederland rekent voor een potje appelmoes € 2,09 waar de Albert Heijn in België € 0,85 voor rekent. En bij Unilever zijn drogisterijproducten in Duitsland meer dan de helft goedkoper dan in Nederland."
"En als de Tweede Kamer aan u vraagt om te komen en u komt niet, dan moet u een verrekte goede reden hebben. Dus ik vraag u: wilt u het nu regelen met Albert Heijn en de Jumbo? Want als ze het zo doen, dan zitten ze te solliciteren dat we ze met dwangmaatregelen gaan halen. Het is toch ondenkbaar dat u vertrouwelijk met Kamerleden wilt praten, terwijl iedereen in het openbaar die hoge prijzen moeten betalen."
Jansen zegt dat er verschillende oorzaken zijn voor de prijsstijgingen, waarop Omtzigt hem uitnodigt dat dan in de Tweede Kamer te komen vertellen. Jansen zegt dit toe en wat hem betreft komen de supermarkten deze week nog naar de Tweede Kamer.
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met Joris Thijssen (Kamerlid GroenLinks-PvdA), Marc Jansen (directeur Centraal Bureau Levensmiddelenhandel) en Pieter Omtzigt (partijleider NSC). Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ookWaarom blijven supermarkten ons zoveel ongezond voedsel voorschotelen?
Waarom blijven supermarkten ons zoveel ongezond voedsel voorschotelen?Nepaanbiedingen? Zo trap jij niet meer in supermarkttrucs
Nepaanbiedingen? Zo trap jij niet meer in supermarkttrucs
