Te harde woorden in integratiedebat? 'Dit raakt niet alleen relschoppers, dit raakt de hele Marokkaanse gemeenschap'
gisteren · 16:00| Leestijd: 5 min
Update: gisteren · 18:56
In dit artikel aan het woord
"Denk goed na over hoe je je taal gebruikt en wat je wil zeggen, want je richt iets aan als je dat niet goed doet."
"Benoem dat het om Marokkaanse Nederlanders gaat, want dan kan je misschien tot een oplossing komen."
"Realiseren mensen zich wel wat het benoemen doet met de eigenwaarde van de Marokkaanse gemeenschap?"
"Marokkaanse Nederlanders doen het juist heel goed in Nederland."
In het kort
Politici spraken zich na de gebeurtenissen in Amsterdam fel uit over de daders van de aanvallen op Israëlische voetbalsupporters. Het ging veel over Marokkaans-Nederlandse jongeren en jongeren met een migratieachtergrond. Is het goed dat politici zich zo duidelijk uitspreken of leidt dit alleen maar tot polarisatie?
Samenvatting van DIT artikel
Tijdens een debat over de rellen in Amsterdam zei Geert Wilders dat politici duidelijk moeten benoemen dat er integratieproblemen zijn onder een aanzienlijke groep moslims en Marokkaanse Nederlanders. Meer politici spraken zich vervolgens fel uit over integratieproblematiek. Zelfs zodanig dat NSC-staatssecretaris Nora Achahbar opstapte, waardoor het kabinet bijna viel.
Strafrechtadvocaat Anis Boumanjal waarschuwt dat het benoemen van etniciteit met verkeerde intenties leidt tot polarisatie en stigmatisering, terwijl zuivere intenties kunnen helpen. Rob Oudkerk, oud-Kamerlid, pleit voor open benoeming zonder schaamte, maar waarschuwt voor stereotypering. Roger van Boxtel, oud-minister, benadrukt het belang van zorgvuldig taalgebruik. SCP-directeur Karen van Oudenhoven stelt dat integratie goed verloopt, maar dat discriminatie een probleem blijft.
Wat denk jij?
Gooien landelijke politici na de gebeurtenissen in Amsterdam met hun uitspraken olie op het vuur?
Aantal reacties: 0
Duidelijke woorden van politici in integratiediscussie
In het spoeddebat over de Amsterdamse rellen van vorige week sprak PVV-leider Geert Wilders felle woorden tegen oppositieleider Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA): "Ik heb u niet één keer horen zeggen: dat zijn Marokkanen; moslims hebben dat gedaan. Daar moet en mag je je ogen niet voor sluiten. Dat moet je benoemen."
Wat gebeurde er in Amsterdam?
Op donderdag 7 november 2024 vonden er hevige rellen plaats in Amsterdam, vlak na een wedstrijd tussen Ajax en de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv. Israëlische voetbalsupporters werden op meerdere plekken aangevallen en mishandeld, ondanks vooraf getroffen veiligheidsmaatregelen.
In de dagen daarvoor waren er al meerdere incidenten geweest met Maccabi-fans in de hoofdstad. Volgens politiebronnen lokten Maccabi-supporters op donderdagnacht echter geen geweld uit.
Twintig tot dertig Israëliërs raakten gewond, vijf van hen moesten naar het ziekenhuis. Tientallen relschoppers werden gearresteerd. Het incident past in een bredere context van spanningen in Amsterdam, waar eerder dit jaar al gewelddadige demonstraties plaatsvonden rondom het conflict in Gaza.
Meer weten? Klik hier voor een uitgebreid overzicht van de rellen in Amsterdam.
Het was een tendens die in de loop van de week steeds weer terugkwam in politiek Den Haag. We hebben een "integratieprobleem" in Nederland, zei zelfs premier Schoof. Er is volgens hem een groep jongeren met een migratieachtergrond die 'ondemocratische waarden' nastreeft. Om dat probleem aan te pakken, moeten we het volgens Schoof openlijk durven benoemen.
Lees hier meer over het debat waarin verschillende politici het hadden over een 'integratieprobleem':
- Heeft Nederland een integratieprobleem? 'Hierover praten is olie op het vuur'
Heeft Nederland een integratieprobleem? 'Hierover praten is olie op het vuur'
Opeens hoor je het overal: we hebben een integratieprobleem. Maar is dat wel zo?
Opstappen staatssecretaris Achahbar
NSC-staatssecretaris Nora Achahbar (Toeslagen en Douane) kondigde op 15 november haar ontslag aan. Achahbar heeft Marokkaanse wortels en zou zich al langer ongemakkelijk hebben gevoeld over hoe er binnen het kabinet werd gesproken over mensen met een migratieachtergrond.
Maar de uitspraken die door andere kabinetsleden tijdens de ministerraad na de rellen in Amsterdam werden gedaan, vormden de spreekwoordelijke druppel. Ze wilde niet zeggen welke woorden er precies gebruikt zijn. Maar citaten die rondgaan zijn 'kut-Marokkanen' en 'halalvreters'. Meer NSC-bewindslieden dreigden op te stappen, maar dit gebeurde uiteindelijk niet. De val van het kabinet-Schoof werd op het nippertje afgewend.
Dit is de discussieTe harde woorden in het integratiedebat?
In het Kamerdebat werd gesteld dat we problemen met integratie moeten benoemen. Maar is dat wel zo? Werkt dat niet juist polarisatie in de hand? In Dit is Tijs (EO) vertelt strafrechtadvocaat Anis Boumanjal wat hij dacht toen hij politici hoorde zeggen dat een groot deel van de Marokkaans-Nederlandse jongeren niet goed is ingeburgerd.
"Realiseren ze zich wel dat het benoemen, en daarmee het polariseren en stigmatiseren, wat dat doet met de eigenwaarde van de Marokkaanse gemeenschap? Hoe dat binnenkomt? Op het moment dat je het benoemt met verkeerde intenties, dat is wat hier speelt, dan raakt dat niet alleen de relschoppers maar dan raakt dat de hele groep."
"Als je het benoemt met een zuivere intentie, dus dat je herhaling wil voorkomen en dat je de jongens een handreiking wil doen, daar ben ik voor. Maar het punt is alleen dat heel veel mensen ermee aan de haal gaan en polariseren en stigmatiseren. En als je dan benoemt, doe het dan vanuit een helikopterview. Wat is precies het probleem? Is dat wel etniciteit?"
Veel politici, gezagsdragers en journalisten hebben dingen gezegd, die "werkelijk helemaal nergens op slaan", zegt oud-Kamerlid Rob Oudkerk.
"Er is een groep duidelijk aanwezig geweest in Amsterdam. Ik denk woke-links, extreemrechts en Marokkaanse Nederlanders. En kijk wat er gebeurt: antisemitisme wordt weggedrukt en gekaapt door mensen die daar belang bij hebben. Ter rechter en ter linker zijde. En ze zeggen: kijk eens, we hebben een groot integratieprobleem. Of: kijk eens, ze willen alle Marokkanen dissen."
Als voorbeeld noemt Oudkerk de rellen op Urk in 2021. Een corona-teststraat werd toen in brand gestoken. Volgens hem werd heel Urk daar op aangesproken, terwijl veel Urkers daar niets mee te maken hadden en het 'verafschuwden'. Hij begrijpt dus goed wat Marokkaanse Nederlanders nu meemaken, maar:
"Benoem dat het om Marokkaanse Nederlanders gaat, want dat is zo. En schaam je daar ook niet voor, want dan kan je misschien tot een oplossing komen."
We moeten volgens Roger van Boxtel heel erg oppassen met wat we zeggen in dit debat. Hij was als eerste minister voor Integratie in kabinet-Kok II nauw betrokken bij het integratiedebat. Een vriend van hem zei ooit: hoed je voor de dag, dat je het hebt over Nederlandse Jood in plaats van Joodse Nederlander.
"Dat gebeurde namelijk vlak voor de Tweede Wereldoorlog. Eerst was iedereen gewoon Joodse Nederlander en toen werden het ineens Nederlandse Joden. Nu zie je rondom het Marokkanen-debat precies hetzelfde gebeuren. Denk goed na over hoe je je taal gebruikt en wat je wil zeggen, want je richt iets aan als je dat niet goed doet. Dat luister heel nauw en wij zijn daar niet zo goed in."
Hoe gaat het met integratie?
Het is 'heel erg jammer' dat politici suggereren dat het slecht gaat met de integratie, zegt Karen van Oudenhoven, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).
"Uit ons onderzoek blijkt dat de tweede generatie migranten in Nederland, bijvoorbeeld Turkse- en Marokkaanse Nederlanders, heel goed meedoet. Op de arbeidsmarkt, in opleidingen en bij vrijwilligerswerk. En ze spreken de taal goed. Er zijn dus allerlei positieve tekenen van integratie."
"Tegelijkertijd zegt die groep ook: we zijn hier geboren en getogen, maar we voelen ons niet altijd opgenomen in de samenleving. En wij ervaren ook discriminatie. Dat noemen we met een duur woord 'de integratieparadox'. Dus ze denken: ik voel me helemaal Nederlander, maar alsnog word ik op een andere manier bekeken."
Wat is de integratieparadox?
Hoe sterker Nederlanders met een migratieachtergrond geïntegreerd zijn, hoe sterker zij afwijzing en discriminatie ervaren.
Het klopt dus niet dat we een integratieprobleem hebben, stelt Van Oudenhoven. Sowieso kan je volgens haar niet spreken van Marokkaanse Nederlanders als een groep.
"We gaan ervan uit dat die hele groep op een bepaalde manier denkt. Maar binnen de tweede generatie Marokkaanse - of Turkse Nederlanders heb je verschillende groepen. Het maakt bijvoorbeeld heel veel uit wat het opleidingsniveau is. En datzelfde geldt ook voor Nederlanders zonder migratieachtergrond. Onze samenleving is enorm divers en er zijn diverse opvattingen."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel?
Kijk Dit is Tijs terug
In Dit is Tijs (EO) gaat presentator Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met Rob Oudkerk, voormalig Tweede Kamerlid PvdA, Roger van Boxtel, oud-minister voor Integratiebeleid, Karen van Oudenhoven, directeur Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en strafrechtadvocaat Anis Boumanjal. Bekijk de volledige uitzending hieronder.
Wil jij de aflevering liever streamen? Klik hier om de aflevering te bekijken via NPO Start.
Luister Dit is Tijs terug als podcast
Je kunt Dit is Tijs (EO) ook terugluisteren als podcast. Klik hier om naar je favoriete podcast-app te gaan of beluister de aflevering hieronder:
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen- Moet de overheid weekendscholen controleren? 'Antisemitisme wordt aangeleerd'
Moet de overheid weekendscholen controleren? 'Antisemitisme wordt aangeleerd'
Moet de politiek meer controle krijgen over wat kinderen leren buiten schooltijden? Mariëlle Paul (VVD), Staatssecretaris Funderend Onderwijs en Emancipatie, vindt van wel. Ze wil dat de overheid mag ingrijpen als kinderen op informele scholen, zoals koranscholen of zondagsscholen, worden aangezet tot haat of discriminatie. Het plan roept scherpe reacties op: beschermt zo'n wet kinderen, of gaat dit te ver?
- Staat het demonstratierecht onder druk? 'Soms maken demonstranten het er ook naar'
Staat het demonstratierecht onder druk? 'Soms maken demonstranten het er ook naar'
Demonstraties zijn niet weg te denken uit het nieuws. Extinction Rebellion plakt zich vast op de A12, boeren steken dingen in de fik op de snelweg en op de Dam zijn regelmatig Palestijnse vlaggen te zien. Vaak genoeg ontstaat daarbij veel onrust en moeten autoriteiten ingrijpen. Het kabinet wil hier iets aan doen en onderzoekt manieren om het demonstratierecht te beperken. Maar is dat wel verstandig?
- Moet je nieuwsplatforms offline kunnen halen? 'Cestmocro jut volgers op tegen Joden'
Moet je nieuwsplatforms offline kunnen halen? 'Cestmocro jut volgers op tegen Joden'
De aanvallen op Israëlische voetbalsupporters werden gevoed door online discriminatie van Joden, stelt de BBB. Partijleider Caroline van der Plas wil nu Cestmocro laten verbieden. Dit Instagramaccount zou volgens haar "overlopen van antisemitisme". Moet je nieuwssites inderdaad uit de lucht kunnen halen?
