Sandra's bipolaire stoornis maakt moederrol zwaar: 'Ik liep kokhalzend naar zijn school'

"Lucas is nog maar tien maanden oud als ik voor het eerst een psychose krijg," vertelt Sandra. Ze heeft wanen: "Ik heb het idee dat ik een speciale opdracht op aarde heb om iets van God te laten zien." Na deze psychose volgt een zware depressie. Als dit patroon zich herhaalt krijgt ze de diagnose: een bipolaire stoornis.

Depressieve periode

"De eerste 4 jaar na mijn diagnose zijn heel zwaar. De medicatie die ik krijg, slaat niet aan. Hierdoor heb ik elke paar maanden last van een manie gevolgd door een depressie. Ik ben vooral bezig met overleven." Ook voor haar man is het een heftige tijd. Hij vangt veel op in het gezin. Als het haar even helemaal teveel wordt, neemt hij de zorg voor hun zoon Lucas over. 

Zelfs een korte wandeling naar school wordt soms bijna onmogelijk: "Als ik in een depressieve periode zit en ik mijn zoon naar school moet brengen, is dit een enorme opgave voor mij. De basisschool is maar twee minuten lopen vanaf mijn huis, maar er zit zoveel spanning in mijn lijf dat ik er kokhalzend naartoe loop."

'De stemmen zijn heel slim'

Na de depressieve periode krijgt Sandra een langdurige, heftige manische psychose. "Het is een continu geratel van stemmen in mijn hoofd. Ze houden maar niet op, echt heel irritant. Die stemmen zeggen: 'Die afwas kun je ook op een andere manier doen, we gaan contact met die opnemen, waar ben je nu mee bezig?' Het is alsof er een radio aanstaat die je niet kunt uitzetten." In gedachte gaat Sandra in gesprek met de stemmen. "Die stemmen zijn heel slim, ze kunnen mij helemaal naar beneden praten. Het is heel beangstigend."

Sandra raakt zo in de war dat ze voor drie maanden wordt opgenomen in een kliniek. "Mijn kamer lijkt net een gevangenis. De meubels zijn van metaal, het raam kan niet open en de blauwe gordijnen hangen scheef voor het raam."

Tijdens haar opname houdt ze contact met haar zoon. ‘s Avonds, voordat Lucas naar bed gaat, videobellen ze: "Hij vertelt mij enthousiast wat hij die dag heeft beleefd en ik zing dan een zelfbedacht slaapliedje toe: 'Slaap, slaap Lucas, jij bent mijn geliefde kind.'"

Haar zoon beseft tijdens haar opname niet wat er aan de hand is: "Hij denkt dat ik corona heb, omdat mijn opname tijdens de coronaperiode plaatsvindt. Hij is nog te klein om het echt te begrijpen."

Stilte in mijn hoofd

Gelukkig gaat het nu een stuk beter met Sandra. "Dankzij de juiste medicatie zijn de manische en depressieve periodes verdwenen. Het is nu al drie en een half jaar stil in mijn hoofd. Zo fijn," zucht Sandra opgelucht. "Ik ben wel moe in de ochtend, de medicatie maakt me suf. Daarom dek ik ’s avonds alvast de ontbijttafel, zodat het ’s morgens makkelijker gaat. Verder functioneer ik zoals elke andere moeder."

Voor haar gezin is dat ook fijn: "Mijn zoon merkt nu niets van mijn stoornis." Al stelt hij soms wel vragen: "Zijn dat jouw pillen, mama?" vraagt hij dan. "Als ik nu ziek zou worden, zou ik hem veel meer moeten uitleggen. Want hij merkt dan: mama zegt rare dingen. Nu realiseert Lucas zich niet helemaal wat mijn ziekte inhoudt. Maar hij weet dat ik pillen slik zodat ik niet ziek word in mijn hoofd."

Grote gevolgen

De bipolaire stoornis heeft blijvende gevolgen. Sandra is volledig afgekeurd en arbeidsongeschikt verklaard. Ook neemt ze met haar man een pijnlijke beslissing: "We besluiten om geen tweede kind te krijgen. Dit vind ik heel verdrietig. Bij een bipolaire stoornis speelt een genetische factor ook een rol, ik wil deze ziekte niet doorgeven aan mijn kind. Een zwangerschap kan daarnaast een ontregelende factor zijn bij psychiatrische patiënten, waardoor ik door een zwangerschap weer ziek kan worden."

Ze weet dat de manische psychose altijd terug kan komen. "Ik besef dat mijn gezondheid kwetsbaar is. Daarom denk ik iedere dag: vandaag vul ik mijn dag goed in en leef ik ten volle, morgen kan ik weer ziek zijn."

Het leven is een feestje

"Ik maak het leven tot een feestje ondanks dat ik beperkt ben," zegt Sandra glimlachend. Onbewust krijgt Lucas veel van deze mindset mee. "Straks is het zomervakantie en dan heb ik een tas met cadeautjes waarvan Lucas er iedere dag één mag uitpakken. Ik probeer kleine dingen in het leven leuk te maken."

Via patiëntenvereniging Plusminus heeft Sandra contact met andere moeders met een bipolaire stoornis. "We geven elkaar tips en steun. Ik merk dan dat er veel moeders zijn met psychische uitdagingen."

Toch blijft het spannend om open te zijn over haar ziekte. "Op de school van mijn zoon weet niemand dat ik een bipolaire stoornis heb. Ik ben bang wat andere mensen van mij denken. Straks laten ouders hun kinderen niet meer hier spelen." Sandra zucht: "Maar het helpt mij om te denken: ik ben ook moeder, ondanks dat ik een ernstige psychiatrische patiënt ben. Ik mag er voor mijn zoon zijn."

• Milio groeide op in bittere armoede, maar is nu universitair docent: 'Ik heb gekampeerd in mijn eigen huis'

  Milio groeide op in bittere armoede, maar is nu universitair docent: 'Ik heb gekampeerd in mijn eigen huis'

• Chris laat haar zoon thuisonderwijs volgen: ‘Ik laat mijn kind niet langer kapotmaken door school’

  Chris laat haar zoon thuisonderwijs volgen: ‘Ik laat mijn kind niet langer kapotmaken door school’