'Schaf de kos­ten­de­lers­norm gewoon voor iedereen af', zegt oud-vi­ce­voor­zit­ter FNV

Dit is de situatie

Zowel CDA als D66 willen kostendelersnorm afschaffen

De kostendelersnorm is een regeling die de bijstandsuitkering verlaagt als je in één huis samenwoont met één of meer volwassenen van 27 jaar of ouder. 

Uitgangspunt van de kostendelersnorm is dat de bijstand bedoeld is om te kunnen voorzien in de noodzakelijke bestaanskosten. Meerdere mensen in een huis kunnen die kosten immers delen. Het idee van de kostendelersnorm is niet nieuw; voor de huidige kostendelersnorm bestond de voordeurdelers- of woningdelersregeling.

Nu gaan er stemmen op om dit af te schaffen. De staatscommissie sociaal minimum berekende eerder dat het sociaal minimum en het minimumloon onvoldoende zijn om van rond te komen. Daarom moeten mensen al extra gesteund worden met toeslagen en gemeentelijke regelingen. Dat leidt weer tot uitvoeringskosten en belangrijker: veel mensen vragen deze regelingen niet aan, uit schaamte en uit angst voor terugvorderingen. Dus kan het afschaffen van de kostendelersnorm iets meer financiële ruimte geven.

Aan de andere kant kost het de Staat minimaal 400 miljoen. Toch zijn zowel CDA als D66 van plan de norm af te schaffen. Men verwacht dat het ook woonruimte oplevert als meer mensen gaan samenwonen.

Dat afschaffen geldt dan alleen voor mensen die niet gehuwd zijn of een samenlevingscontract hebben. Denk bijvoorbeeld aan een volwassen kind dat maar geen woonruimte kan vinden of een ouder die bij de kinderen in gaat wonen.

Dit is de discussie

Is de kostendelersnorm eerlijk of moet deze afgeschaft worden?

In Dit is de Dag (EO) werden de voors en tegens uitgebreid besproken. Hoogleraar Huisvestingssystemen Peter Bolhauer vindt het helemaal geen goed idee. Het is daarbij te duur. Maar hij vindt Kitty Jong, voormalig vice-fractievoorzitter van FNV tegenover zich. Zij noemt zichzelf de ‘moeder van het pleidooi voor het afschaffen van de kostendelersnorm’ en pleit al jaren voor afschaffing. Het is volgens haar onrechtvaardig en brengt mensen alleen maar meer in armoede.

000

scherm sluiten

000

Kitty Jong

Voormalig vicevoorzitter van FNV

"Het is onrechtvaardig. We vieren dit jaar het 60-jarig bestaan van de bijstand. Ooit opgericht en bedacht door Marga Klompé. En die moest zo hoog zijn dat er zelfs ook nog een bloemetje op tafel kon komen. Dat was de gedachte erachter. Voor al die mensen die niet kunnen werken. En dat zijn er heel veel inmiddels.”

000

Volgens Jong is de bijstand, bedoeld om mensen te ondersteunen, nu verworden tot een beleidsinstrument waar bezuinigingen mee behaald worden of als prikkel om aan het werk te gaan. Boelhouwer ziet vooral de torenhoge kosten die het afschaffen met zich meebrengt.

000

scherm sluiten

000

Peter Boelhouwer

Hoogleraar Huisvestingssystemen

"Nou ja, met z'n tweeën heb je veel minder woonkosten. Daarbij kost de afschaffing van de kostendelersnorm, alleen al over de bijstand, 400 miljoen. En waarschijnlijk veel meer, want straks gaan meer mensen gewoon samenwonen in plaats van trouwen. Want dan word je gekort. En er zijn maar weinig mensen die door het afschaffen van die norm besluiten om samen te gaan wonen. De schatting is dat het maar een paar honderd woningen extra gaat opleveren, maar het kost heel veel."

000

Maar Jong benadrukt dat extra woonruimte ook nooit haar argument is geweest. Haar argument is dat al veel eerder aangetoond is dat de bijstand te laag is om van te leven.

000

scherm sluiten

000

Kitty Jong

Voormalig vicevoorzitter van FNV

"Als de kostendelersnorm afgeschaft wordt, kan dat al heel veel verlichting geven. Mensen in de bijstand zijn oudere werklozen, mensen met een arbeidsbeperking, arbeidsongeschikten en statushouders die hier niet eens een opleiding mogen volgen. Daar hangt tegenwoordig een luchtje aan. Dat het labbekakken zijn. Maar het is een platte bezuinigingsmaatregel waarvan het Nibud bij de invoering al heeft gezegd: dit gaat niet werken. Je krijgt nog minder geld dan dat je uiteindelijk nodig hebt."

000

Dat de bijstand ontzettend laag is, daar kan Peter Boelhouwer wel in meegaan, en ook dat er veel mensen in de bijstand zitten die inderdaad helemaal niet meer kunnen werken.

000

scherm sluiten

000

Peter Boelhouwer

Hoogleraar Huisvestingssystemen

"Dan moet je de bijstand verhogen. En dan moet je alsnog kijken naar de draagkracht van zo'n huishouden. Want het is natuurlijk echt wel zo dat dat scheelt in kosten met z'n tweeën. Je hebt alleen de woningkosten, je eten, je dagelijkse uitgaven, die kun je gewoon delen. Dus het verhaal dat dat niet uitmaakt, dat is gewoon niet waar. "

000

Dan blijft de vraag of het niet oneerlijk is dat mensen die getrouwd zijn of een samenlevingscontract hebben, volgens de huidige plannen wel gekort blijven worden?

000

scherm sluiten

000

Kitty Jong

Voormalig vicevoorzitter van FNV

"Ja, dat is raar. Je moet dit gewoon generiek afschaffen zodat iedereen individueel recht heeft op een bijstand. Laten we de rekening van de armoede als maatschappij betalen want wat er nu gebeurt, kost uiteindelijk veel meer. Denk aan kinderen die in armoede opgroeien, mensen die zich niet ontwikkelen, de arbeidsproductiviteit om toch maar eventjes een VVD-thema te noemen."

000

Dan is het eind zoek volgens Boelhouwer.

000

scherm sluiten

000

Peter Boelhouwer

Hoogleraar Huisvestingssystemen

"Dan wordt het dus veel meer dan 400 miljoen euro. Dat we de bijstandsuitkering verhogen: prima. Maar dat je toch ook nog enigszins rekening houdt met de verschillende draagkracht van de huishoudens vind ik ook niet verkeerd."

000

Meer weten?

Luister naar Dit is de Dag

In Dit is de Dag (EO) gaat Margje Fikse verder over dit onderwerp in gesprek. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

Dit maakten we ook

• Steeds vaker neemt AI ons werk over: ABN Amro wijst 5.200 medewerkers de deur

  Steeds vaker neemt AI ons werk over: ABN Amro wijst 5.200 medewerkers de deur

• Dé tip voor Black Friday: koop niks wat je niet nodig hebt

  Dé tip voor Black Friday: koop niks wat je niet nodig hebt