Inloggen bij dit

Praat je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Uitgelichte afbeelding

Trump verandert van koers over oorlog in Oekraïne: 'Champagne in het Kremlin'

13 februari 2025 · 13:54| Leestijd: 5 min

Update: 13 februari 2025 · 13:56

In dit artikel aan het woord

Rob de Wijk
Rob de WijkDefensiespecialist van Den Haag Centrum voor Strategische Studies
"Het lijkt wel of de Amerikaanse minister voor Rusland aan het onderhandelen is."
Henk Overbeek
Henk OverbeekEmeritus-hoogleraar internationale betrekkingen
"Amerika zegt hiermee: Europese veiligheid is voor ons niet belangrijk."

In het kort

Het gaat ineens snel: Trump wil starten met onderhandelingen over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Ook zegt de Amerikaanse defensieminister dat Oekraïne bezet grondgebied moet opgeven en de hoop op NAVO-lidmaatschap moet laten varen. Goede strategie? "Dit is niet onderhandelen, maar weggeven", zegt defensiespecialist Rob de Wijk.

Samenvatting van DIT artikel

Trump heeft met Poetin gesproken en wil snel starten met onderhandelingen over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Zelensky wil hier graag bij betrokken zijn. Ook NAVO-baas Mark Rutte en andere Europese landen dringen erop aan om Oekraïne te raadplegen.

Ook zei de Amerikaanse defensieminister Pete Hegseth deze week dat Oekraïne bezet grondgebied moet opgeven en de hoop op NAVO-lidmaatschap moet laten varen.

Is dit een goede strategie?

Defensiespecialist Rob de Wijk noemt het niet onderhandelen, maar weggeven. Volgens hem moedigt dit juist Russische agressie aan. "Op voorhand geef je de posities weg en dat is in de onderhandelingen recept voor een ramp. Als je die bij voorbaat al weggeeft, denk ik dat de champagne al wordt geschonken in het Kremlin."

Emeritus-hoogleraar Henk Overbeek zegt dat het realistisch is in deze situatie. Hij wijst erop dat Rusland aan het winnen is en dat de inzet bij de start van de oorlog is dat Oekraïne niet lid moet worden van de NAVO. Ook wijst hij erop dat het geen tactiek van Amerika is, maar een statement: "Amerika zegt hiermee: China is voor ons belangrijker dan het Europese theater."

Wat denk jij?

Moeten we Oekraïne laten afzien van NAVO-lidmaatschap?

Dit is de situatie

Nieuwe koers van Amerika over oorlog Oekraïne: goede strategie?

Als het aan Trump ligt, wordt er snel gestart met onderhandelingen over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Woensdag belde hij hierover met de Russische president Vladimir Poetin. Ze zouden zijn overeengekomen dat de onderhandelingen snel beginnen.

Eén puntje: de Oekraïense president Zelensky moest nog geïnformeerd worden. Dat was pijnlijk voor Zelensky, die op Truth Social (de berichtendienst van Trump) moest lezen over het bewuste telefoongesprek. Hij wil niet dat buiten Oekraïne om over het lot van zijn land wordt beslist.

Woensdag zei de Amerikaanse defensieminister Pete Hegseth dat Oekraïne bezet grondgebied moet opgeven en ook de hoop op NAVO-lidmaatschap moet laten varen. Ook hoeft Oekraïne niet te rekenen op Amerikaanse soldaten aan de grens: Europa moet het zelf gaan oplossen.

'Betrek Oekraïne bij vredesoverleg'

Oekraïne moet dan betrokken zijn bij vredesoverleg, vinden NAVO-baas Mark Rutte en verschillende Europese landen. “Als we over Oekraïne spreken, is het natuurlijk cruciaal dat Oekraïne nauw wordt betrokken bij alles wat er gebeurt”, aldus Rutte.

Inmiddels hebben Trump en Zelensky met elkaar gebeld. Het gesprek zou zijn gegaan over “kansen om vrede te bereiken”: “Niemand wil liever vrede dan Oekraïne. Samen met de VS zetten we onze volgende stappen om de Russische agressie te stoppen en om een blijvende, betrouwbare vrede te garanderen."

Dit is de discussie

Is dit een goede strategie om vrede in Oekraïne te bereiken?

Trump die met Poetin afspreekt om meteen werk te maken van vredesoverleg over Oekraïne, de Amerikaanse defensieminister die zegt dat Oekraïne de hoop op NAVO-lidmaatschap moet laten varen: is dit een goede strategie om duurzame vrede te bereiken? Die vraag klinkt in Dit is de Dag (EO).

Dit is recept voor een ramp, denkt Rob de Wijk, defensiespecialist van het Haagse Centrum voor Strategische Studies. Volgens hem is het niet verstandig om nu al aan te geven hoe je erin staat.

Rob de Wijk
Rob de Wijkdefensiespecialist

"Het lijkt wel of de Amerikaanse minister voor Rusland aan het onderhandelen is. Op voorhand geef je de posities weg en dat is in de onderhandelingen recept voor een ramp. Als je die bij voorbaat al weggeeft, denk ik dat de champagne al wordt geschonken in het Kremlin."

Ingrijpende voorstellen? Ja, maar ook realistisch in deze situatie, zegt Henk Overbeek, emeritus-hoogleraar internationale betrekkingen en oud-senator van de SP.

Henk Overbeek
Henk OverbeekEmeritus-hoogleraar internationale betrekkingen

"De inzet van Moskou bij de start van deze oorlog was: Oekraïne moet geen lid van de NAVO worden. Rusland is de oorlog aan het winnen op dit moment, dan is het voorspelbaar dat dit ook ongeveer de uitkomst zal zijn."

Toch hoef je het dan niet op voorhand weg te geven, stelt Rob de Wijk.

Rob de Wijk
Rob de WijkDefensiespecialist

"Dit is geen onderhandelingstactiek, dit is gewoon weggeven. Het doet me sterk denken aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, waarbij de Britse premier Chamberlain delen van Tsjecho-Slowakije weggaf. Als het allemaal zo makkelijk gaat, is dat een aanmoediging voor nieuwe agressie van Rusland."

Overbeek is het daarmee eens. Tegelijk denkt hij: dit is geen tactiek van de Amerikaanse regering, maar een statement over datgene wat voor het land écht het belangrijkst is.

Henk Overbeek
Henk OverbeekEmeritus-hoogleraar internationale betrekkingen

"Als het de inzet zou zijn om tot een evenwichtige deal te komen, zou het een slechte tactiek zijn. Maar dat is niet het doel. De Amerikaanse minister zegt hiermee namelijk: voor ons is China de tegenstander. Het Europese theater is voor ons niet relevant meer, zoek het zelf maar uit."

Volgens De Wijk hebben we er als Europeanen een grote verantwoordelijkheid in dat het zo loopt. De gevolgen zijn gigantisch, zegt hij.

Rob de Wijk
Rob de WijkDefensiespecialist

"Ik behoor tot de mensen die al tientallen jaren roepen: kijk nou een beetje uit. Dit soort dingen kunnen gebeuren in Europa, zorg dat je je defensie op peil houdt. Dat is niet gebeurd. Het is maar de vraag of we een militaire operatie in Oekraïne kunnen uitvoeren om de vrede te bewaren. Op deze manier laten we ons een oorlog in rommelen, omdat we niet kunnen afschrikken of verdedigen."

Als je duurzame vrede wil, moet je een andere strategie kiezen, zegt hij. Amerikanen hebben er zeker belang bij dat het veilig is in Europa.  

"Als je echt duurzame vrede wil, moet je Poetin onder druk zetten en nu niet van alles weggeven. Dan moet je je verbinden aan veiligheidsgaranties in Europa. Maar dat doet Trump niet. In plaats daarvan is het: grote stappen, snel thuis. Daarmee wordt de veiligheid in Europa enorm ondermijnd. Voor je het weet moeten de Amerikanen weer terugkomen om ons te helpen. Het is ultiem kortzichtig wat hier gebeurt."

Praat mee

Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?

Inloggen bij eo

Super dat je jouw perspectief wil delen! Log in om je reactie te plaatsen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Meer weten?

Luister Dit is de Dag (EO) terug als podcast

In Dit is de Dag (EO) gaat presentator Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met defensiespecialist Rob de Wijk en emeritus-hoogleraar internationale betrekkingen Henk Overbeek. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app. 

Dit maakten we ook
Dit is de dag
Dit is de dag

Dit artikel hoort bij het programma

Dit is de dag

  • Oorlog

Deel dit artikel:

Meest gelezen

Lees ook