Veluwe als oefenlocatie voor Defensie? 'Gebied verandert in maanlandschap'
vandaag · 15:34| Leestijd: 4 min
Update: vandaag · 16:49
In dit artikel aan het woord
"We moeten in Nederland oefenen voor onze militairen, anders zijn ze nog meer van huis dan ze nu al zijn."
"Oefen maar met zware explosieven in het buitenland, niet in Nederland."
In het kort
Geen fluitende vogels, maar ontploffende bommen. Dat is misschien het lot van het oudste nationale park van Nederland. Defensie overweegt de Veluwezoom als nieuwe oefenlocatie. Omwonenden en natuurorganisaties zijn boos. Want hoe zit het met de bescherming van de (beschermde) dieren die daar leven?
Samenvatting van DIT artikel
Defensie zoekt nieuwe locaties onder andere voor het oefenen met zware explosieven. De Veluwezoom wordt nu overwogen. Natuurorganisaties en omwonenden protesteren vanwege natuurbescherming. Alternatieven zijn Lelystad en Kollumerwaard. De keuze wordt bepaald na onderzoek, gevolgd door een kabinetsbesluit. Natuurmonumenten begrijpt de noodzaak van defensie-oefeningen, maar wijst de Veluwezoom af vanwege ecologische impact.
Defensie wil oefenen in natuurgebieden, maar ecoloog Ruben Smit noemt dit een slecht idee, vooral op de Veluwe, met zestig beschermde soorten. Hij vreest blijvende schade door explosieven. Luitenant-generaal Boekholt-O’Sullivan erkent de risico’s en belooft onderzoek. Smit stelt landbouwgronden of buitenlandse locaties voor als alternatieven. Maar Boekholt-O’Sullivan wijst erop dat in het buitenland oefenen, werving van militairen lastig maakt, omdat ze dan nog vaker van huis zijn.
Wat denk jij?
Het leger mag van mij oefenen met explosieven op de Veluwe
Aantal reacties: 0
Defensie overweegt de Veluwe als oefengebied voor zware explosieven
Als je een zwaar explosief zou willen laten ontploffen, waar in Nederland zou je dat dan doen? Defensie kijkt onder andere naar natuurgebied de Veluwezoom bij Arnhem. Natuurorganisaties en omwonenden maken zich zorgen.
Om welke natuurgebieden gaat het precies?
Defensie kijkt onder andere naar de volgende gebieden op de Veluwezoom: Terletse Heide en een deel van het Rozendaalse Veld.
Een petitie van de actiegroep Hou de Veluwezoom bomvrij is door meer dan twintigduizend mensen ondertekend. Op een informatiebijeenkomst van Defensie over de plannen kwamen honderden mensen af met protestborden en spandoeken, meldt de Gelderlander.
Defensie overweegt verschillende locaties om zware explosieven te laten ontploffen. Vijf locaties zijn afgevallen. Op dit moment zijn nog drie locaties in beeld: de Kollumerwaard in Friesland, een terrein bij Lelystad in Flevoland en dus de Veluwezoom. De nieuwe oefenlocatie past in het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie. De huidige veiligheidssituatie in de wereld zorgt ervoor dat Defensie moet groeien. En daarvoor zijn nieuwe locaties nodig voor bijvoorbeeld de opslag van munitie en ook ruimte om te oefenen met helikopters, vliegtuigen en zware explosieven.
Wil je meer weten over het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie?
De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenNatuurmonumenten is de beheerder van de Veluwezoom en wil in het gebied geen oefeningen met zware explosieven. De vereniging begrijpt het belang van militaire oefeningen in deze tijd, maar schrijft op haar website dat het niet zo kan zijn "dat we de natuur in Nederland nòg meer onder druk zetten en vernietigen voor oefeningen met zware explosieven". Ze vervolgt: "In een kwetsbaar en Europees beschermd gebied passen geen explosieven." Natuurmonumenten steunt dan ook de petitie die gestart is door de actiegroep Hou de Veluwezoom bomvrij.
Op dit moment worden de gevolgen voor de verschillende oefenlocaties onderzocht door een onafhankelijk ingenieursbureau. Defensie zal daarna aan de Tweede Kamer laten weten welke locatie hun voorkeur heeft. En daarna zal het kabinet een besluit nemen.
Dit is de discussieMoet de Veluwe een oefenterrein voor Defensie worden?
Defensie zoekt dus ruimte om te oefenen. Ecoloog Ruben Smit van de actiegroep Hou de Veluwezoom bomvrij vindt het een hele slechte keuze dat Defensie daarbij naar natuurgebieden kijkt. Maar de Veluwe als oefenterrein voor bommen vindt hij een nog slechter idee.
"De Veluwezoom is het enige echte grote Natura 2000-gebied en het oudste nationale park van Nederland. En het herbergt zestig beschermde planten en dieren. Als je in dit gebied gaat oefenen met explosieven van twintig kilogram − dat zijn hele zware bommen − dan maak je van dit gebied een maanlandschap en dat is onherstelbaar."
Dat Defensie geen rekening houdt met de natuur, daar is luitenant-generaal Elanor Boekholt-O'Sullivan het niet mee eens. Op andere oefenterreinen van Defensie leven bedreigde diersoorten, blijkt uit onafhankelijk onderzoek. Maar ze snapt de zorgen van Smit over de Veluwezoom wel.
"Wij delen de zorgen over dit gebied ook, wij zijn niet gek. We weten echt wel hoe dat gebied eruitziet. Er is een onafhankelijk onderzoek dat kijkt naar de natuurwaarde en die kijkt ook naar de impact die wij op de natuur maken. En op basis daarvan zal er een conclusie getrokken worden. Ik kan alleen nu nog niet op die conclusie vooruitlopen."
"U zult geen medewerker van Defensie tegenkomen die gaat zeggen dat twintigponders geen enkele schade opleveren aan het natuurgebied. Dat hoort u mij ook niet zeggen."
'Nederland is te klein'
Defensie moet andere oefenlocaties zoeken en de "schaarse natuur die er in Nederland is met rust laten", zegt Smit. Hij heeft wel wat suggesties.
"Denk bijvoorbeeld aan landbouwgronden die ook problemen hebben met stikstofproblematiek. Die kan je op een slimme manier omzetten in oefengebied. Maar denk ook aan gebieden buiten onze landsgrenzen. Er zijn hele grote gebieden in Oost-Europa die leeglopen waar dat echt nog wel kan."
Defensie krijgt wel vaker de vraag waarom er niet in het buitenland geoefend wordt, maar we kunnen volgens Boekholt-O'Sullivan militairen niet dwingen om nog vaker van huis weg te zijn.
"We doen al ontzettend veel in het buitenland. Je kunt je afvragen of het goed werkgeverschap is om te zeggen: kom bij ons werken, maar u bent bijna nooit thuis. En is het niet gewoon de verantwoordelijkheid van Nederland om ervoor te zorgen dat we ruimte moeten maken om Nederland te beschermen, inclusief de natuur?"
Militairen en hun gezinnen worden volgens Smit dus boven de miljoenen Nederlanders geplaatst die de natuur nodig hebben voor recreatie, maar ook voor schone lucht en water.
"Zware explosieven gebruiken in een land waar natuur schaars is... Ik denk aan de veiligheid in ons eigen land en die wordt nauwelijks benoemd. Is het werkelijk zo dat je voor militairen alle oefeningen in Nederland moet laten plaatsvinden? Ik denk echt dat je naar het buitenland moet kijken en dat dat een reële optie is."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat Margje Fikse verder over dit onderwerp in gesprek met ecoloog Ruben Smit van de actiegroep Hou de Veluwezoom bomvrij en luitenant-generaal Elanor Boekholt-O'Sullivan. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook- NAVO-chef Rutte waarschuwt voor oorlog. Is dat overdreven?
NAVO-chef Rutte waarschuwt voor oorlog. Is dat overdreven?
- Moet de dienstplicht weer ingevoerd worden? 'De samenleving valt uit elkaar'
Moet de dienstplicht weer ingevoerd worden? 'De samenleving valt uit elkaar'
- Heeft Nederland nieuwe tanks wel echt nodig? 'We komen terecht in waanzinnige wapenwedloop'
Heeft Nederland nieuwe tanks wel echt nodig? 'We komen terecht in waanzinnige wapenwedloop'
