Boer in Terschuur verliest 62.000 kippen na vo­gel­griep­uit­braak: 'Het is een ramp'

Dit is de situatie

Vogelgriep op veertien bedrijven

In Terschuur is op een bedrijf met leghennen vogelgriep vastgesteld. Dat klinkt misschien als iets dat af en toe gebeurt, maar de uitbraak staat niet op zichzelf. Sinds begin oktober is dit namelijk al de veertiende besmetting in Nederland en zes daarvan vonden plaats in Gelderland, dé pluimveeprovincie van ons land. In totaal zijn er dit najaar al ruim 700.000 kippen, eenden en andere vogels gedood.

Omdat het virus zich razendsnel kan verspreiden, geldt er in een straal van tien kilometer rond het bedrijf een streng vervoersverbod: geen kippen, geen eieren, geen mest, geen strooisel. In dat gebied liggen maar liefst 182 pluimveebedrijven. Voor deze ondernemers betekent dit wekenlang onzekerheid, extra kosten en het risico dat zij de volgende zijn.

Ophok- en afschermplicht

Ook voor hobbykippenhouders is er werk aan de winkel. In heel Nederland geldt een ophok- en afschermplicht. Dus ook als jij thuis een klein kippenhok hebt, moeten je kippen binnen blijven of achter gaas, om contact met wilde vogels te voorkomen.

De burgemeester van Barneveld, Jacco van der Tak, laat weten dat hij meeleeft met de getroffen boer en dat dit opnieuw laat zien hoe zwaar de sector het heeft. Boeren kampen niet alleen met vogelgriep, maar ook met financiële druk, strengere regels en de angst dat een kleine fout enorme gevolgen kan hebben.

Dit is het gesprek

'Het is een ramp als het je overkomt'

In Geld of je Leven (EO) vertellen burgemeester Jacco van der Tak en Bart-Jan Oplaat (voorzitter Nederlandse vakbond van pluimveehouders) hoe hard een vogelgriepbesmetting inslaat bij een boer.

Oplaat, zelf oud-pluimveehouder, heeft het geluk gehad dat vogelgriep zijn bedrijf nooit trof. Toch weet hij door zijn rol als voorzitter van de pluimveehouders precies hoe zo’n dag voelt. Eerst zijn er zieke dieren, dan komt de veearts, en zodra de bevestiging van vogelgriep binnen is, "gaat het circus beginnen".

000

scherm sluiten

000

Bart-Jan Oplaat

Voorzitter Nederlandse vakbond van pluimveehouders

"Het is gewoon een ramp als dat je overkomt, het is heel onwezenlijk. Elke dag sta je op, zeven dagen per week, en dan ga je naar de stal toe. En nu? Je staat ‘s ochtends op en wat moet je doen? Je kunt aan de keukentafel gaan zitten, maar je weet dat in de stal de dode dieren liggen. Dat raakt je echt keihard."

000

De burgemeester van Barneveld, Jacco van der Tak, vertelt dat hij de getroffen kippenboer heeft gesproken.

000

scherm sluiten

000

Jacco van der Tak

Burgemeester van Barneveld

"Dit heeft grote impact op deze pluimveehouder, zijn gezin en zijn omgeving. Het is belangrijk om dan even contact met elkaar te hebben. Wat tref je dan aan bij zo iemand? Verslagenheid. Deze pluimveehouder is tientallen jaren geleden ook al getroffen, dus dit roept herinneringen op. Dat doet veel."

000

Oplaat wijst erop dat de bron van vogelgriep vooral in de natuur ligt.

000

scherm sluiten

000

Bart-Jan Oplaat

Voorzitter Nederlandse vakbond van pluimveehouders

"De watervogels zijn gigantisch in aantal toegenomen. We hebben overal nieuwe nette natuurgebieden aangelegd en ganzenrustgebieden. Daarmee rol je ook de rode loper uit voor deze uitbraken. Dus of een stal nou tien kippen erin heeft, of 10.000, dat maakt geen verschil. Als dat ene veertje naar binnen waait, is het fout."

000

De praktische en economische gevolgen zijn groot. Door het vervoersverbod kunnen eieren soms te lang op een bedrijf blijven liggen en niet meer als dagvers de supermarkt in. Dan gaan ze naar de industrie, waar ze worden verwerkt in koekjes of pasta.

Voor een gemiddeld pluimveebedrijf kan de schade oplopen tot tonnen. Verzekeringen bestaan nauwelijks, een boer krijgt alleen de dagwaarde van de dieren vergoed via het Diergezondheidsfonds, dat de sector zelf financiert. Moet de overheid dan meer doen? Van der Tak vindt dat de sector in de basis zelf verantwoordelijk is, maar ziet ook dat de pluimveehouderij een maatschappelijk belang heeft.

000

scherm sluiten

000

Jacco van der Tak

Burgemeester van Barneveld

"De sector moet het goed regelen. Maar we willen ook met elkaar een kipfiletje of een gezond eitje blijven eten. Daar zit dus ook een maatschappelijk belang. Dus als dit veel langer gaat duren, ontstaat een nieuwe situatie. Stel dat er nieuwe besmettingen blijven komen, met verlenging van het vervoersverbod en nog meer beperkingen, dan komt er op enig moment wel overheidsverantwoordelijkheid om de hoek kijken."

000

Intussen blijft het spannend in de regio. Binnen tien kilometer van het besmette bedrijf liggen 182 andere pluimveehouderijen. Of het hierbij blijft, is onzeker.

Meer weten?

Luister onze podcast

Benieuwd naar het hele gesprek? Luister hier naar Geld of je leven (EO) waarin presentator Hans van der Steeg in gesprek gaat met Bart-Jan Oplaat (voorzitter Nederlandse vakbond van pluimveehouders) en Jacco van der Tak (burgemeester van de gemeente Barneveld). Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

Dit maakten we ook

• Familie Loskamp heeft dagelijks last van geitenboerderij: ‘Regelmatig longontsteking en bronchitis’

  Familie Loskamp heeft dagelijks last van geitenboerderij: ‘Regelmatig longontsteking en bronchitis’

• Plattelandscoach Dorine Zwaan: 'Ik zie boeren die er finaal aan onderdoor gaan'

  Plattelandscoach Dorine Zwaan: 'Ik zie boeren die er finaal aan onderdoor gaan'