Waarom zijn er zoveel politieke partijen in Nederland?

vandaag · 15:45| Leestijd:3 min

Update: vandaag · 15:45

Wat is nou linkse, rechtse, progressieve en conservatieve politiek?

In het kort

Als je in Nederland het nieuws volgt of naar de verkiezingen kijkt, kan het je soms duizelen: er lijken altijd tientallen politieke partijen te zijn. En wat is nou eigenlijk het verschil? Van grote namen zoals de VVD en het CDA tot kleinere partijen waar je nog nooit eerder van hebt gehoord. Maar waarom zijn er eigenlijk zoveel partijen?

Wat denk jij?

Zou jij liever 2 partijen of heel veel partijen hebben?

Doe mij maar 2 partijen, net als in AmerikaIk vind het fijn dat er meerdere partijen zijn, zoals in NederlandEen middenweg zou top zijn

Nederland werkt met een systeem van evenredige vertegenwoordiging, waarbij het aantal zetels in de Tweede Kamer wordt verdeeld op basis van het percentage stemmen dat een partij krijgt.

Het Nederlandse kiesstelsel

De oorzaak dat er zoveel politieke partijen in Nederland zijn? In Nederland gebruiken we het evenredige vertegenwoordiging-systeem. Dat klinkt ingewikkeld, maar het betekent eigenlijk: het aantal zetels dat een partij in de Tweede Kamer krijgt, hangt af van het aantal stemmen dat ze krijgen. Heb je 10% van de stemmen? Dan krijg je ongeveer 10% van de zetels.

Het voordeel van dit systeem is dat bijna elke stem meetelt. Het is zo veel makkelijker voor kleine partijen om ook een zetel te winnen. In landen met een "winner takes all"-systeem, zoals in de VS, lukt dat veel minder snel.

Waarom ontstaan er zoveel politieke partijen?

In Nederland kunnen ook kleine politieke partijen vrij makkelijk in de Tweede Kamer komen, omdat er geen hoge kiesdrempel is. Daardoor kunnen veel groepen met hun eigen ideeën een partij oprichten en meedoen aan de verkiezingen.

Daarnaast heeft Nederland een geschiedenis van verzuiling. In de 20e eeuw organiseerden mensen hun hele leven rondom hun geloof of overtuiging: er waren katholieke, protestantse, socialistische en liberale kranten, scholen en zelfs ziekenhuizen. Logisch dus dat ze ook hun eigen politieke partijen hadden.

Door die traditie zijn Nederlanders gewend geraakt aan politieke verscheidenheid. Nog steeds ontstaan er regelmatig nieuwe partijen rondom een overtuiging of een maatschappelijk thema.

Wat zijn de voor- en nadelen van zoveel politieke partijen?

Het voordeel van het grote aantal partijen is dat er veel verschillende meningen en belangen een stem krijgen. Er is daardoor bijna altijd wel een partij die aansluit bij wat jij belangrijk vindt. Tegelijkertijd kan dit ook een nadeel zijn: doordat sommige partijen op elkaar lijken, kan het lastig zijn om een keuze te maken en moet je je in veel verschillende partijen verdiepen. Bovendien haalt één partij bijna nooit een meerderheid, waardoor er altijd samenwerkingen nodig zijn. Dat zorgt voor coalities, maar het betekent ook dat de onderhandelingen soms lang duren voordat er een regering gevormd is.