'Xtc-winkel' opent deuren in Amsterdam: moet de drug legaal worden?
19 oktober 2024 · 12:00| Leestijd:7 min
Update: 23 oktober 2024 · 10:53
In dit artikel aan het woord
In het kort
In Amsterdam kun je komende maand een heuse 'xtc-winkel' bezoeken. De organisatie achter deze winkel wil onderzoeken hoe het eruitziet als de verkoop van xtc legaal wordt. Maar is dat nou wel een goed idee, legale xtc?
Samenvatting van DIT artikel
In Amsterdam kun je komende maand rondstruinen bij een xtc-winkel. In deze winkel worden geen echte xtc-pillen verkocht, maar er wordt wél onderzocht hoe het zou zijn als xtc-verkoop legaal werd. Bezoekers worden ook ondervraagd voor een wetenschappelijk onderzoek.
Xtc is nog altijd een harddrug. Is het wel verantwoord om dit middel eventueel te legaliseren - of om daar überhaupt over na te denken? In Dit is de Dag (EO) gaan Machteld Busz, initiatiefnemer van het project, en CDA-lid Renate Wijmenga daarover in gesprek.
Busz denkt dat het legaliseren van xtc ervoor gaat zorgen dat het verhandelen en de consumptie van xtc juist veiliger wordt. Het huidige drugsbeleid is volgens haar namelijk niet effectief. Wijmenga vreest dat het legaliseren van xtc er vooral voor gaat zorgen dat mensen de drug te veel als 'normaal' gaan beschouwen.
Wat denk jij?
Moet XTC legaal verkrijgbaar worden, net als wiet?
Aantal reacties: 0
Disclaimer
In dit artikel wordt gesproken over de harddrug xtc. Xtc staat op Lijst I van de Nederlandse Opiumwet. De verkoop, productie en consumptie van xtc is dus verboden en strafbaar. Worstel je met mentale klachten en/of verslavingsproblemen? Neem contact op met je huisarts of bel verslavingsinstituut Jellinek via 088-505-220. Heb je acute hulp nodig? Bel 112.
Een experimentele 'xtc-winkel' in Amsterdam
Echte xtc wordt er niet verkocht, en dat zal voorlopig ook nog niet gaan gebeuren. Maar in de nieuwe, experimentele 'xtc-winkel' in het Amsterdamse Westerpark kun je de komende maand wél ontdekken hoe het zou zijn als xtc ooit legaal verkrijgbaar zou worden.
Hoe gevaarlijk is xtc voor je gezondheid?
Het gebruik van xtc heeft zowel op de korte termijn als op de lange termijn gezondheidsrisico's.
Op de korte termijn loop je risico op o.a. oververhitting, watervergiftiging, hart- en vaatproblemen, leverschade en psychoses. Dit kan in uitzonderlijke gevallen dodelijke gevolgen hebben.
Op de lange termijn kan xtc-gebruik je hersenen beschadigen. Je kunt daardoor last krijgen van geheugenverlies, concentratieproblemen en stemmingsstoornissen. Er is op hersenscans al lichte schade te zien bij gebruikers die 1,8 tot 6 keer een pil hebben geslikt.
Let op: Dit is een beknopte beschrijving van de risico's bij xtc-gebruik. Een volledig overzicht kun je vinden op de website van Jellinek.
De winkel bestaat uit een apotheek, een club en een smartshop. Bezoekers kunnen vrij rondlopen en worden uitgedaagd om mee te denken: op welke plekken zouden xtc-pillen verkocht moeten worden? Hoeveel pillen moet je legaal kunnen kopen? En wat zou de minimumleeftijd voor het kopen van xtc moeten zijn?
Al die input van bezoekers wordt meegenomen in een onderzoek van initiatiefnemer Poppi Drugs Museum, de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdam.
Foto: Een sfeerimpressie van de xtc-winkel in Amsterdam
Positieve reacties bij de gemeente Amsterdam
De drugswinkel werd geopend door de Amsterdamse wethouder Alexander Scholtes van Publieke Gezondheid. Hij is enthousiast over het project en geeft openlijk toe dat hij zelf ook wel eens een pilletje heeft geprobeerd. "Het feit is, heel veel mensen gebruiken het. En het feit is ook dat die de hele war on drugs, het verbieden, repressie, bestrijden, ook niet werkt."
Burgemeester Femke Halsema van Amsterdam is eveneens positief. "De xtc-winkel van Poppi Drugs Museum is een knappe manier om het debat over regulering van drugs verder te brengen", zegt ze in een persbericht. De burgemeester wil de onderzoeksresultaten in de toekomst gebruiken "voor het ontwerpen van Amsterdamse experimenten voor drugsregulering".
Is legale xtc de toekomst?
Het legaliseren van xtc zou een flinke stap zijn voor de Nederlandse overheid. Xtc wordt wereldwijd beschouwd als harddrug en is in Nederland nog altijd net zo illegaal als cocaïne, heroïne en methamfetamine. Moeten we hier überhaupt wel over nadenken?
Hoe zwaar word je bestraft als je met xtc betrapt wordt?
We noemden het al in de disclaimer: het verkopen, produceren, bezitten én consumeren van xtc is illegaal en ook strafbaar.
De politie is redelijk tolerant naar mensen die met xtc 'voor eigen gebruik' worden betrapt. Eén xtc-pil wordt volgens de wet gezien als bezit voor eigen gebruik. Als de politie je dus betrapt met één pil, zullen ze over het algemeen niet overgaan op een arrestatie of vervolging. Het is wel goed mogelijk dat de politie de xtc-pil in beslag neemt.
Als iemand meer pillen en/of andere drugs bij zich heeft, komt diegene wél in de problemen. Je kunt een geldboete krijgen (maximaal €82.000,-), een taakstraf, een voorwaardelijke én een voorwaardelijke gevangenisstraf (maximaal 12 jaar). De straf verschilt sterk per situatie. Als je bijvoorbeeld al vaker bent betrapt, als je een grote hoeveelheid drugs in je bezit hebt en/of als er een vermoeden is dat je drugs verhandelt, wordt de straf zwaarder.
Bron: Jellinek, Openbaar Ministerie
Moet xtc gelegaliseerd worden?
In Dit is de Dag (EO) gaan Machteld Busz, initiatiefnemer van het project, en Renate Wijmenga van het CDA Amsterdam in debat over de experimentele xtc-winkel en een eventuele legalisering van xtc.
Busz is het met de Amsterdamse wethouder Alexander Scholtes eens dat mensen, hoe je het ook wendt of keert, altijd drugs zullen gebruiken. We moeten ons beleid er dus vooral op toespitsen dat dat zo veilig mogelijk verloopt. Het legaliseren van xtc is daarvoor volgens haar een goede stap.

“Ik denk dat het beleid erop gericht moet zijn om xtc-gebruikers zo gezond en veilig mogelijk te houden, en om de schade voor de maatschappij te beperken. Het huidige drugsbeleid leidt wat mij betreft namelijk zeker niét tot de beste resultaten. Ons hele politieapparaat wordt ongeveer opgebruikt om naar drugszaken te kijken. De strafketen zitten helemaal verstopt. We hebben enorm veel milieuschade.”
"De angst die mensen die voelen bij dit onderwerp nemen we heel serieus. Daarom willen we juist ook dit gesprek aangaan, ook bijvoorbeeld over hoe je je kinderen veilig kunt houden. Nu halen onze kinderen drugs bij de dealer via WhatsApp, en die dealer gaat hen echt niet goed voorlichten. Als je xtc-verkoop legaliseert, heb je veel meer ruimte om wél goede voorlichting te geven en om mensen te beschermen."
Wijmenga is niet enthousiast over xtc-legalisering. Als de drug legaal wordt, lopen we volgens haar risico dat de drempel om xtc te gebruiken voor Nederlanders nog lager wordt.

"Ik vind het natuurlijk wel goed dat we [dankzij deze xtc-winkel, red.] de dialoog aangaan... Maar we moeten xtc niet normaliseren. Op festivals, en dat soort plekken waar ik kom in Amsterdam, zie je nu al dat drugsgebruik haast wordt gefaciliteerd. En nu zegt de Amsterdamse wethouder Scholtes ook nog dat hij wel eens xtc genomen heeft. Zo wordt het normaal om te gaan gebruiken - en ik zou niet zeggen dat het normaal is om xtc te gebruiken."
Hoeveel wordt xtc in Nederland gebruikt?
Xtc is de tweede meestgebruikte drug van Nederland, na cannabis.
Uit een onderzoek van Jellinek uit 2019 blijkt dat zo'n 8,4% van de Nederlanders boven de 18 jaar wel eens een xtc-pil heeft geslikt. 1,1% had in de afgelopen maand nog een pil geslikt.
De populariteit van xtc verschilt wel sterk per bevolkingsgroep. Van de club- en festivalgangers in Nederland heeft maar liefst 55,1% bijvoorbeeld ooit xtc gebruikt. Onder Amsterdamse club- en festivalgangers is het percentage nóg hoger: 79,5% heeft wel eens een pil genomen.
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel?
Gratis inloggen
Super dat je jouw perspectief wil delen! Log in om je reactie te plaatsen.
Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.
Hulp nodig?
Check de veelgestelde vragen.
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met Machteld Busz, initiatiefnemer van de xtc-winkel, en Renate Wijmenga van het CDA Amsterdam. Ze praten onder andere verder over de impact van xtc-legalisering op internationale drugshandel, de langetermijneffecten van xtc-gebruik en over drugsgebruik in het Amsterdamse club- en festivalcircuit.
Let op: in de volledige versie van dit gesprek worden gezondheidsclaims gemaakt over xtc zonder duidelijke bronvermelding. Als je een uitgebreid en betrouwbaar overzicht wilt van de gezondheidsrisico's van xtc-gebruik, raden we je aan om de informatiepagina van Jellinek hier te bezoeken. Heb je verder vragen? Raadpleeg je huisarts of bel de Jellinek Advieslijn via 088-505 1220.
Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ookPaddo's en MDMA bij de psychiater: moet dat legaal worden?
Paddo's en MDMA bij de psychiater: moet dat legaal worden?Houden serious games kinderen uit de drugscriminaliteit?
Houden serious games kinderen uit de drugscriminaliteit?