Privacy vervlogen?
Niet meer in de rij bij de paspoortcontrole op Schiphol dankzij gezichtsherkenning?
2 november 2023 · 12:30
Update: 2 november 2023 · 12:39
In gesprek met
Vincent Böhre
Privacy First
"Moeten we dit wel willen? De geschiedenis leert dat dit soort systemen in de loop van de tijd altijd voor andere doelen worden gebruikt en misbruikt."
Yteke de Jong
Luchtvaartjournalist Telegraaf
"Het scheelt dat ze jouw paspoort straks niet meer fysiek hoeven te bekijken. De marechaussee ziet dit wel zitten, zij kunnen zich dan op echte boeven richten."
In het kort
Heb je wel eens gevlogen vanaf Schiphol? Grote kans dat je lang in de rij moest staan bij de paspoortcontrole. Dankzij gezichtsherkenning is dat straks misschien verleden tijd. Klinkt als goed nieuws natuurlijk, maar hoe zit het met de privacy?
Wat denk jij?
Gezichtsherkenning op Schiphol: doen of niet?
Dit is de situatie
Schiphol start een proef met digitale paspoortcontrole
Wie wel eens vliegt vanaf Schiphol weet dat je moet zorgen dat je ruim op tijd aanwezig bent op de luchthaven. Je moet namelijk nog allerlei dingen doen, voordat je daadwerkelijk het vliegtuig in kan stappen. Een daarvan is de paspoortcontrole.
Maar daar komt misschien verandering in. Er start deze maand namelijk een proef, waarbij mensen die van Nederland naar Canada reizen, de paspoortcontrole al vóór hun reis doen. Ze doen dat bijvoorbeeld thuis, gewoon op hun telefoon. Het is een eerste stap naar een systeem waarbij mensen uit 63 landen worden gecontroleerd met behulp van gezichtsherkenning en vingerafdrukken.
Vlieg je naar deze landen? Dan hoeft paspoortcontrole helemaal niet
Op dit moment worden reizigers die naar een land buiten het Schengengebied gaan één voor één gecontroleerd door de douane op de luchthaven. In de proef wordt deze controle vooraf en digitaal gedaan, zodat de controleurs precies weten welke reizigers een grondige controle moeten ondergaan. Wie geen extra controle nodig heeft, kan gewoon zijn paspoort scannen bij een speciale poort op Schiphol en sneller door de grenscontrole gaan.
Dit is de discussie
Wat gebeurt er met mijn privacygevoelige gegevens?
Niet iedereen staat te springen om deze nieuwe manier van paspoortcontrole. Mensen moeten hun gegevens, vingerafdrukken en gezichtsscans afgeven en deze informatie wordt opgeslagen in een centrale database. Volgens critici kan de data in verkeerde handen terechtkomen, zoals bij andere overheden of hackers. Eerder is bijvoorbeeld bekend geworden dat de gegevens van reizigers bij KLM door een datalek openbaar werden.
Als gezichtsscans eenmaal in een database staan, is het niet moeilijk om mensen in realtime te volgen met beveiligingscamera's. Vincent Böhre, jurist bij stichting Privacy First, maakt zich er zorgen over dat veel mensen deze risico's onderschatten. Hij wijst in Dit is de Dag (EO) op de gevaren van identiteitsfraude. Tegenwoordig kan je immers met een vingerafdruk je auto openen en met een gezichtsscan deuren openen.
"Er worden al jarenlang steeds meer gegevens verzameld van vliegtuigpassagiers. Dat zijn steeds gevoeliger gegevens: gezichtsscans, vingerafdrukken, handtekeningen en zelfs je BSN-nummer wordt vooraf uitgelezen uit de chip van je paspoort. Het gaat steeds verder, waar houdt het op? Meer en meer gaat het richting een surveillance-samenleving, moeten we dat wel willen? De geschiedenis leert dat dit soort systemen in de loop van de tijd altijd voor andere doelen worden gebruikt en misbruikt."
Luchtvaartjournalist Yteke de Jong van deTelegraaf vraagt zich af hoe groot de risico's nou echt zijn. Volgens haar is dit plan niet nieuw en valt het wel mee met de gevaren.
"Dit soort systemen is al lang in gebruik in veel landen. Als je naar de Verenigde Staten gaat moet je ook je vingerafdruk afgeven en wordt ook je gezicht gescand. Dat is ook zo in het Midden-Oosten, Turkije, heel veel landen doen het. Eigenlijk draagt de EU een beetje de rode lantaarn op dit gebied. Het scheelt dat ze jouw paspoort straks niet meer fysiek hoeven te bekijken, dus de marechaussee ziet dit wel zitten. Zij kunnen zich dan op echte boeven richten, terwijl het systeem het werk al heeft gedaan."
Dit is het debat
Luister onze podcast
Benieuwd naar de hele discussie? Luister hier naar Dit is de Dag (EO) waarin presentator Tijs van den Brink in gesprek gaat met Vincent Böhre (Privacy First) en Yteke de Jong (luchtvaartjournalist Telegraaf).
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenDit maakten we ook
Wat denk jij?
