Moet koning Willem-Alexander ook inkomstenbelasting gaan betalen?

Dit is de situatie

Tweede Kamer wil dat de koning belasting betaalt

Het is al jarenlang een groot punt van kritiek onder koningshuis-sceptici: koning Willem-Alexander betaalt geen cent belasting over zijn persoonlijke inkomen van zo'n 1,1 miljoen euro per jaar. Daarbovenop krijgt hij zo'n 6,8 miljoen euro om zijn personeel te betalen en overige investeringen te doen. Dat de koning geen belasting hoeft te betalen over zijn inkomen, is sinds 1814 opgenomen in de Grondwet. 

Deze week werd een voorstel van D66 om de zogenaamde 'belastingvrijdom' van de koning af te schaffen besproken in de Tweede Kamer. Tweederde van de Tweede Kamerleden gaf aan het eens te zijn met het voorstel; zij vinden dat de koning net als iedereen belasting over zijn inkomen zou moeten betalen. Het voorstel kreeg onder andere steun van de PVV, NSC, BBB, PvdA-GroenLinks en de SP.

Dit is de discussie

Een koning die belasting betaalt: is dat redelijk?

Is het wel logisch om een staatshoofd belasting te laten betalen? Volgens Paul Bovend'Eert, emeritus hoogleraar staatsrecht, zeker. In Dit is de Dag (EO) vertelt hij:

"De argumentatie voor de belastingvrijdom is eigenlijk altijd nogal zwak geweest. Er werd oorspronkelijk gezegd dat het moeilijk is om functionele uitgaven en privé-uitgaven te scheiden. Dat is niet echt meer het geval, want dat gaat nu echt om een persoonlijk inkomen van de koning."

2

0

0

0

0

0

Jos Wienen, burgemeester van Haarlem en liefhebber van het koningshuis, reageert in Dit is de Dag (EO) ook op de kwestie. Als Nederlanders willen dat de koning belasting betaalt is dat prima, maar er zijn op dit moment volgens Wienen veel belangrijkere problemen waar we tijd in moet steken: 

"Als het op belasting aankomt, zou ik het veel politiek relevanter vinden om te kijken naar de miljardenvrijstellingen voor grote bedrijven. (...) Ik weet ook dat nogal wat mensen in Nederland vinden dat, bijvoorbeeld, bepaalde belastingvrijstellingen voor energie problematisch zijn. Dan praten we niet over een miljoen, dan praten we over miljarden."

1

0

1

2

2

2

"Als het over de belastingen voor het koningshuis gaat, denk ik: jongens, sorry, dit is klein. Regel het. Hou op met erover zeuren en pak de echte grote problemen aan."

1

0

0

0

2

2

Bovend'Eert beaamt dat er grotere problemen zijn, maar júist in het belang van de monarchie is het belangrijk om goed over de financiering van het koningshuis na te denken. 

"Het is geen groot maatschappelijk probleem, maar het is evengoed een belangrijke aangelegenheid - ten meeste ook omdat koning Willem-Alexander voor zijn functie draagvlak nodig heeft. Als er heel veel kritiek is op de financiering, op die belastingvrijdom, dan gaat dat ten koste van zijn draagvlak."

3

0

0

0

1

0

Levert een wetswijziging wel iets op?

Wienen legt verder uit dat de wetswijziging veel werk kost, maar weinig oplevert. Als de wet wordt doorgevoerd, zullen de kosten van het koningshuis volgens Wienen namelijk maar weinig veranderen. 

"Je kan niet zomaar iemands salaris halveren, of iets dergelijks. Als je dat doet, dan moet je rekening houden met regelingen... En wat dan meestal gebeurt is dat het brutosalaris stijgt. Daar betaal je dan belasting over en netto houd je ongeveer hetzelfde over. Dat zal ook wel zijn hoe het gaat bij de koning. En dan is iedereen gelukkig, want de koning betaalt zijn belasting, maar voor de belastingbetaler maakt het eigenlijk niks uit."

0

0

0

0

0

2

Bovend'Eert benadrukt wederom dat het belangrijk is dat de financiering van het koningshuis voor de burger eerlijk voelt - zelfs als het inkomen van de koning uiteindelijk weinig verandert. 

"Het gaat niet om het geld. Het is belangrijk omdat je een einde maakt aan die uitzondering. Waar kennelijk tegenwoordig veel mensen aanstoot aannemen. Dus in die zin heeft het wel degelijk een functie."

3

0

0

0

0

1

Dus: betaalt de koning voortaan inkomstenbelasting?

Of Koning Willem-Alexander ook daadwerkelijk blauwe enveloppen op zijn deurmat gaat krijgen, is nog even afwachten. Het voorstel moet nog een meerderheid krijgen in de nieuwe Eerste Kamer en Tweede Kamer, met de nieuwe zetelverdeling van de laatste verkiezingen. Bovendien is de belastingvrijdom van de koning vastgelegd in de Grondwet, en de procedure om de Grondwet te wijzigen is complex en tijdrovend. Als de wet door het volgende parlement wordt aangenomen, zal het dus alsnog even duren voordat er iets verandert. 

Luister onze podcast

Meer weten over dit onderwerp? Luister hieronder naar de podcast van Dit is de Dag (EO), waarin presentator Joram Kaat in gesprek gaat met oud-commandant Mart de Kruif en emeritus hoogleraar Henk Overbeek.

Dit maakten we ook

Bekijken

Is het tijd om het koningshuis af te schaffen?

Bekijken

Wat kan de koning doen om armoede te bestrijden?

Bekijken

Kan de Troonrede ook in begrijpelijke taal?