4 mei
Is het tijd voor een bredere invulling van Dodenherdenking?
23 april 2024 · 16:00
Update: 24 april 2024 · 08:33
In gesprek met
Frits Barend
Journalist en televisiepresentator
"Nederland moet zich schamen dat hier discussie over is. Er is één dag voor mij heilig en dat is 4 mei."
Resi Coumans
Kroegeigenaar
"Elk slachtoffer is er één te veel. En elke oorlog is er één te veel. Als ik herdenk, dan herdenk ik alle slachtoffers."
Jan Bronninkreef
Melkveehouder
"Alsjeblieft, hou het bij de Tweede Wereldoorlog, hou het simpel."
Ilse
WhatsApp-panellid
"Voor mij is de Dodenherdenking voor de gesneuvelden van de Tweede Wereldoorlog en dat mag voor mij zo blijven!"
In het kort
De Nationale Dodenherdenking ligt dit jaar onder een vergrootglas. Jaarlijks is er discussie over wie we mogen herdenken, maar door de oorlog tussen Israël en Hamas laait die weer hevig op. Is de herdenking alleen bedoeld voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, of moet die een bredere invulling krijgen?
Wat denk jij?
Is het tijd voor een bredere invulling van Dodenherdenking?
Dit is de situatie
Zorgen rond de Nationale Dodenherdenking
Er is veel commotie rond de Nationale Dodenherdenking in Amsterdam dit jaar. In sommige stadsdelen van Amsterdam wordt namelijk ook stilgestaan bij de slachtoffers van de oorlog in de Gazastrook, iets wat burgemeester Femke Halsema eigenlijk niet ziet zitten. Zij benadrukt dat de twee minuten stilte volgens haar zijn bedoeld voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.
Ook Joodse organisaties zijn woedend en de vrees groeit dat de Dodenherdenking zal worden misbruikt voor pro-Palestijnse en anti-Israëlische uitingen.
Wie en wat herdenken we op de Nationale Dodenherdenking?
Tijdens de Nationale Herdenking herdenken wij allen – burgers en militairen – die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord; zowel tijdens de Tweede Wereldoorlog en de koloniale oorlog in Indonesië, als in oorlogssituaties en bij vredesoperaties daarna.
Met het memorandum wordt al sinds 1946 het kader van de Nationale Herdenking aangegeven. De tekst is bedoeld om richting te geven en is bewust algemeen geformuleerd om alle verschillende oorlogsslachtoffers in te kunnen sluiten, schrijft het Nationaal Comité.
De discussie over de vorm en inhoud van de herdenking en viering is niet nieuw. Sinds de oorlog is de formulering van het memorandum de officiële tekst over wie we herdenken tijdens de Nationale Herdenking. In 2022 werd deze nog aangepast. Toen nam het Nationaal Comité de verwijzing naar de koloniale oorlog in Indonesië erin op als verwijzing naar alle Nederlandse en Indonesische slachtoffers die vielen in de periode 1945-1949.
Wat denk jij?
Test je kennis: Tot 1988 vond de Nationale Herdenking op 4 mei niet om 20.00 uur plaats, maar eerder op de dag. Hoe laat?
Het antwoord vind je onderaan het artikel.
Dit is de discussie
Is het tijd voor een andere invulling van de Nationale Dodenherdenking?
De vraag is nu dus opnieuw of er breder herdacht moet worden. Is de herdenking alleen bedoeld voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, of is het tijd om deze een bredere invulling te geven?
Frits Barend, journalist en televisiepresentator, groeide op in een joods gezin dat de Tweede Wereldoorlog overleefde. Hij zegt in Dit is Nederland (EO) dat hij het een schande vindt dat de invulling van de Dodenherdenking opnieuw onderwerp van discussie is.
"Nederland moet zich schamen dat hier discussie over is. Er is één dag voor mij heilig en dat is 4 mei. Om 18.00 uur gaan de vlaggen halfstok en om 20.00 uur herdenken we. Wees blij dat we hierover kunnen praten. Dat danken we aan mensen die geofferd zijn in '40-'45. Die mensen herdenken we en al die joden die vermoord zijn en mensen die hun leven ervoor hebben gegeven. Haal er alsjeblieft niets bij. Ik vind het een grof schandaal."
Kroegeigenaar Resi Coumans ziet dat iets anders. Volgens haar is het geen probleem om de Dodenherdenking breder te trekken dan alleen de Tweede Wereldoorlog.
"Het één sluit het ander toch niet uit? Het is toch niet dat je, omdat je ook andere gevallenen herdenkt, je niet bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog stilstaat? Elk slachtoffer is er één te veel. En elke oorlog is er één te veel. Als ik herdenk, dan herdenk ik alle slachtoffers."
Melkveehouder Jan Bronninkreef vindt dat we de herdenking op 4 mei bij de Tweede Wereldoorlog moeten houden. Door het breder te trekken, wordt de Dodenherdenking in zijn ogen te algemeen. Het wordt dan te veel een grijs gebied, vindt hij.
"Als je de herdenking bij de Tweede Wereldoorlog houdt, kan je ook de jeugd erbij betrekken. Door te vertellen wat er in hun woonplaats gebeurd is in de oorlogsjaren. Dat er verzetsstrijders gefusilleerd zijn in de buurt. Als je die verhalen vertelt, dan blijft het ook leven. Dan breng je aan de jeugd ook over dat we dankbaar moeten zijn voor de vrijheid. Dus alsjeblieft, hou het bij de Tweede Wereldoorlog, hou het simpel."
Dit is de uitzending
Dit is Nederland
Benieuwd naar het hele gesprek over dit onderwerp? Kijk dan hieronder naar Dit is Nederland (EO). En wil je meer afleveringen zien? Ga dan naar NPO Start.
Dit is de community
Dit zegt ons WhatsApp-panel
We vroegen het DIT-WhatsApp-panel of zij vinden dat er een bredere invulling van Dodenherdenking zou moeten komen.
"Voor mij is de Dodenherdenking voor de gesneuvelden van de Tweede Wereldoorlog en dat mag voor mij zo blijven!"
"4 mei is primair bedoeld voor de herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Iedereen die daarbij andere slachtoffers wil herdenken staat daar vrij in, maar ik vind niet dat dat collectief hoeft."
"Dodenherdenking staat steeds verder van mensen af. Het moet dusdanig veranderd worden dat het meer gaat leven, ook bij jongeren. Misschien meer oorlogen erbij betrekken of misschien anderszins het laagdrempeliger maken."
"Er zijn nog 364 dagen om andere groepen te herdenken. Maar laat 4 mei uit respect voor de slachtoffers en nabestaanden alsjeblieft over de Tweede Wereldoorlog blijven gaan."
"Ik vind dat tijdens Dodenherdenking óf alleen slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog óf alle oorlogsslachtoffers moeten worden herdacht. En dan van zowel Israël als Gaza als alle andere oorlogen."
Wil jij ook jouw mening met ons delen? Kom bij ons WhatsApp-panel! Wij sturen je vragen over actuele thema's voordat onze artikelen online komen. Je kunt reageren wanneer jij wilt.
Jouw meningen en verhalen verwerken wij in onze artikelen. Jouw visie telt! Klik hier om je aan te melden.
Dit maakten we ook
Wat denk jij?
Aan wie denk jij op 4 mei tussen 20.00 en 20.02 uur?
Antwoord kennisvraag: Tussen 1961 en 1988 vond de Nationale Herdenking plaats om vier uur ’s middags. Bron: Nationaal Comité 4 en 5 mei.
