Coöperatie Laatste Wil wil omstreden Sarco als euthanasiemiddel: goed idee of onethisch?
vandaag · 12:22| Leestijd: 7 min
Update: vandaag · 12:24
In dit artikel aan het woord
"Kunnen we straks überhaupt nog wel enige vorm van leed aan, of willen dat sterven zo schoon en klinisch mogelijk wordt?"
"Het klopt dat de Sarco een stuk van het lijdensproces wegneemt, maar er zijn mensen die dat proces ook niet mee wíllen maken."
In het kort
Pijnloos sterven in een zelfdodingscapsule: het is nu nog verboden in Nederland, maar Coöperatie Laatste Wil (CLW) wil daar verandering in brengen. De coöperatie pleit bij de Tweede Kamer namelijk voor een gedoogbeleid voor de zelfdodingscapsule Sarco. Zou dat een aanwinst zijn voor Nederland, of gaat dit te ver?
Samenvatting van DIT artikel
De Coöperatie Laatste Wil (CLW) wil dat de overheid het gebruik van de Sarco-zelfdodingscapsule gaat toestaan met een gedoogconstructie. Om misbruik te voorkomen, wil de coöperatie daarbij strenge regels, wachttijden en controles invoeren. Volgens het CLW zijn veel van hun leden enthousiast en de coöperatie opent al vanaf december een inschrijving voor de Sarco-euthanasieprocedure. Gaat dit plan te ver, of biedt de Sarco een goed alternatief voor bestaande euthanasiemethoden?
In Dit is de Dag (EO) Bert Homan (bestuurslid Coöperatie Laatste Wil) en Marli Huijer (filosoof en voormalig huisarts) erover in gesprek. Huijer is bezorgd om de Sarco; het wordt met de Sarco zo makkelijk om te sterven, dat we als maatschappij wellicht gaan denken dat het sterfproces 'maakbaar' is. Volgens Huijer is dat niet goed; het sterfproces zoals wij dat kennen hoort bij het leven, en het is belangrijk om dat met je nabestaanden door te maken. Bovendien vreest Huijer dat de overheid minder zal uitgeven aan ouderenzorg als euthanasie minder ingrijpend wordt.
Homan verdedigt de Sarco. Hij erkent dat het apparaat een deel van de lijdensweg van het sterven wegneemt, maar er zijn mensen die die lijdensweg helemaal niet wíllen meemaken. Bovendien hechten veel patiënten waarde aan een gevoel van eigen regie. Huijers zorg over overheidsbezuinigingen zijn volgens Homan onterecht: als de overheid euthanasie wil inzetten als middel om op zorgkosten te besparen, had dat met de huidige euthanasiemethoden allang gekund. De Sarco maakt daarin volgens hem dus geen wezenlijk verschil.
Wat denk jij?
Heb jij al iets gehoord over de zelfdodingscapsule?
Aantal reacties: 0
Coöperatie Laatste Wil wil zelfdodingscapsule naar Nederland halen
Je installeert de Sarco-zelfdodingscapsule op een mooie plek, gaat erin liggen, drukt op een knop... En binnen tien minuten heb je afscheid genomen van het leven. Volgens de makers van de Sarco biedt hun capsule een 'snelle, betrouwbare en vredige dood zonder medicatie'. En als het aan CLW ligt, wordt dit in de toekomst een legale manier om in Nederland te sterven.
Wat is de zelfdodingscapsule Sarco?
De zelfdodingscapsule Sarco is een nieuw euthanasiemiddel dat in Nederland door de Australische arts Philip Nitschke is ontwikkeld. Het is een luchtdichte machine, ongeveer net zo groot als een doodskist, en het kan overal gebruikt worden: in het bos, op het strand, of op een andere plek waar de patiënt zich prettig voelt.
Als je in de zelfdodingscapsule stapt, vult deze zich met stikstofgas. Het zuurstofgehalte daalt dan in minder dan een minuut bijna naar nul, waardoor je langzaam bewusteloos raakt. Na vijf tot tien minuten sterf je aan het zuurstofgebrek.
De ervaring voor de patiënt is volgens Nitschke vergelijkbaar met doodgaan in een vliegtuig, als de cabinedruk wegvalt. Bovendien hoeft er eigenlijk geen arts bij te zijn, wat bij andere euthanasiemethoden doorgaans wél het geval is.
De Sarco kan op een veilige manier geïntegreerd worden in ons euthanasiebeleid, volgens CLW. De coöperatie wil misbruik van de zelfdodingscapsule worden voorkomen met een uitgebreid voortraject. Patiënten zullen te maken krijgen met wachttijden, toetsingen en voorwaarden.
De vorige campagne van het CLW: Middel X
De Sarco is niet het eerste zelfdodingsmiddel dat CLW in de schijnwerpers zet. Eerder kwam het CLW in het nieuws omdat ze op hun website uitlegden hoe je het zelfdodingsmiddel X kunt maken. Ze benadrukten op hun pagina dat het middel een 'humane' manier van sterven biedt. Het sterfproces zou zelfs pijnloos zijn, stelde de organisatie bij Nieuwsuur, op mogelijk wat hoofdpijnklachten na.
Later bleek echter dat er mensen waren die wél pijn ervoeren tijdens het sterven. Forensisch arts Karen van den Hondel, die een GGD-onderzoek uitvoerde naar het middel, stelt in de Argos-podcastserie Dolle Mina’s van de dood dat zeker niet iedereen na inname van Middel X 'humaan' is overleden.
Inmiddels heeft CLW de website aangepast; er staat niet langer dat het middel 'humaan' is.
De Tweede Kamer heeft nog geen uitspraken gedaan over het plan en het gebruik van de capsule is vooralsnog waarschijnlijk strafbaar; hulp bij zelfdoding is immers bij wet verboden. Toch loopt het CLW alvast op de zaken vooruit. Vanaf december kunnen mensen boven de 55 jaar zich namelijk al inschrijven voor een Sarco-euthanasie.
De coöperatie heeft bovendien al een exemplaar van de zelfdodingscapsule in de wacht staan: de eerste Sarco werd afgelopen najaar in beslag genomen door de Zwitserse politie, maar volgens dokter Philip Nitschke, de bedenker van de Sarco, is er alweer een nieuwe in de maak. De arts, die momenteel in Nederland woont, wil die graag overdragen aan CLW.
De eerste overledene door de Sarco: waarom de Zwitserse politie de capsule in beslag nam
De zelfdodingscapsule is vooralsnog één keer gebruikt, door een ernstig zieke, 64-jarige Amerikaanse vrouw. Zij overleed in september dit jaar met behulp van de Sarco, in de bossen van de Zwitserse stad Schaffhausen.
Op dit moment is het gebruik van de zelfdodingscapsule volgens de Zwitserse minister van Volksgezondheid echter niet toegestaan, net als in Nederland. De Zwitserse justitie nam de zelfdodingscapsule daarom naderhand in beslag. Enkele betrokkenen werden gearresteerd. Lees hier meer.
Er zijn ook al geïnteresseerden, zo lijkt het. Een bestuurslid van CLW vertelt de Volkskrant: "Van onze leden horen we alleen maar enthousiasme. (...) Mensen zeggen: wanneer kan ik instappen?"
Het CLW ziet heil in de Sarco, maar er zijn ook zorgen over deze nieuwe zelfdodingsmethode. Zou het goed zijn als we in Nederland zelfdodingscapsules gaan inzetten, of is dat onverantwoord?
Denk jij na over zelfdoding? Om hulp te vinden kun je contact opnemen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 0900 0113 (24/7 bereikbaar) en 113.nl.
Wat denk jij?
Moeten we in Nederland zelfdodingscapsules gaan inzetten?
Aantal reacties: 0
Sarco-zelfdodingscapsules in Nederland: ja of nee?
Marli Huijer, filosoof en voormalig huisarts, reageert op het plan van CLW in Dit is de Dag (EO). Zij is naar eigen zeggen niet voor of tegen de Sarco, maar ze is wél bezorgd over de effecten van de Sarco op maatschappelijk niveau. De technologie berust volgens haar te veel op het idee van maakbaarheid: je kunt je dood als het ware zelf regisseren, terwijl je normaal gesproken geen controle hebt over hoeveel je lijdt tijdens het sterven.
"De Sarco biedt een manier van sterven die heel sterk rust op het idee van maakbaarheid. Het is klinisch; je ziet geen viezigheid van het lichaam, er is geen bloed, geen benauwdheid. Er is geen enkele vorm van lijden te zien. Je nabestaanden kunnen je niet eens aanraken, dat is ook klinisch. Wat betekent het voor onze hele cultuur als we op deze maakbare manier naar het sterven gaan kijken? Kunnen we straks überhaupt nog wel enige vorm van leed aan, of willen dat sterven zo schoon en klinisch mogelijk wordt?"
Het lijden voordat je sterft, het samenzijn met anderen in het proces, hoort volgens Huijer ook bij het leven.
"Heel veel Nederlanders gaan nu geleidelijk en langzaam dood, bijvoorbeeld vanwege hart- en vaatziekten, kanker, of neurologische ziekten zoals Alzheimer. Dat biedt ons uiteindelijk ook veel momenten om afscheid te nemen, om het sterven met elkaar te delen. Dat laatste moment voordat iemand sterft, dat is bijna een metafysische ervaring. Dat zou ik niet zomaar willen afschaffen doordat ik in een zelfdodingskist kruip."
Bert Homan van het CLW reageert op de uitspraken van Huijer. Hij is het deels met Huijer eens, maar legt ook nadruk op de zelfbeschikking van de patiënt:
"Het klopt dat de Sarco een stuk van het lijdensproces wegneemt, maar er zijn natuurlijk genoeg mensen die dat proces ook helemaal niet mee wíllen maken."
"En dat je die laatste periode samen wilt beleven, begrijp ik goed; ik ben het ermee eens dat het bijzonder is. De patiënt kan die periode ook doorzetten, zolang hij of zij wil. Maar wij weten ook uit langjarig onderzoek dat er een groep mensen is, en die is niet klein, die op een gegeven moment zegt: nu is het mooi geweest voor mij. En dan zou het mooi zijn als daar een uitweg voor is."
Gaat de Sarco-zelfdodingscapsule ten koste van ouderen?
Er nog een belangrijk risico aan de Sarco, stelt Huijer. Als het zó makkelijk en pijnloos wordt om te sterven, kan dat volgens haar namelijk invloed hebben op het zorgbudget van de overheid.
"Het kan ook zijn dat er door de Sarco enorm bezuinigd wordt op de zorg voor ouderen, omdat de politiek zegt: waarom zou je zoveel zorg aan oudere mensen geven? Laat mensen het zelf maar uitzoeken."
Volgens Homan is dat onwaarschijnlijk.
"Dat het Rijk gaat bezuinigen onder het mom van 'ouderen kunnen toch wel makkelijk uit het leven stappen', vind ik een onterechte zorg in dit debat. Dat zou vandaag namelijk ook al kunnen gebeuren, met de huidige euthanasiewetgeving - als er iemand aan de macht komt die dat zou willen."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel?
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat Jan Willem Wesselink verder over dit onderwerp in gesprek met Bert Homan (bestuurslid Coöperatie Laatste Wil) en Marli Huijer (filosoof en voormalig huisarts). Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook- Moet euthanasie in een 'zelfdodingscapsule' toegestaan worden? 'Je stikt gewoon'
Moet euthanasie in een 'zelfdodingscapsule' toegestaan worden? 'Je stikt gewoon'
Deze week is in Zwitserland voor het eerst iemand overleden in een Sarco-zelfdodingscapsule. Het gebruik van die zelfdodingscapsule is op dit moment nog illegaal. Zou de Sarco een bruikbaar euthanasiemiddel kunnen zijn in de toekomst, of is het apparaat onetisch?
- Hoe praat je over de dood met een kind? 'Fantasie kan op hol slaan als je niets vertelt'
Hoe praat je over de dood met een kind? 'Fantasie kan op hol slaan als je niets vertelt'
We worden er een beetje ongemakkelijk van en hebben het er daarom liever niet over, de dood. En wat we misschien nog moeilijker vinden is om hier met kinderen over te spreken. Terwijl die juist veel vragen kunnen hebben. Hoe praat je op een goede manier met een kind over de dood?
- Mag je zelf bepalen wanneer je doodgaat?
Mag je zelf bepalen wanneer je doodgaat?
Hulp bij zelfdoding is nog steeds strafbaar. Daarom worden verspreiders van het zelfdodingsmiddel 'Middel X' nu vervolgd door het Openbaar Ministerie. Is dat terecht? Een gesprek in Dit is de dag (EO).
