'Is abortus om geslacht een kwestie? Daar mag je over twisten, maar noem ons onderzoek niet nep'

Op 15 februari 2025 reageerde Emma Curvers in haar column in de Volkskrant op een column van Tijs van den Brink die zich afvroeg waar het maatschappelijk debat bleef, na de lancering van de EO-podcast De Koningswens.

De podcast De Koningswens gaat over gevoelens van teleurstelling die ouders kunnen ervaren als ze niet de gewenste dochter krijgen, maar een zoon of andersom. Dit wordt ook wel geslachtsteleurstelling genoemd. We behandelen alles wat met dit fenomeen te maken heeft en constateren dat abortus om het geslacht van het kind voorkomt. Verloskundigen vertellen ons dat ze dit vaker zien na de intrede van de pretecho. Dat is een echo waarbij je, eerder dan bij de voorheen gangbare 20 weken, het geslacht van je kind te horen krijgt.

• Verloskundigen zien abortus om geslacht van het kind na pretecho

  Verloskundigen zien abortus om geslacht van het kind na pretecho

In haar reactie richting Tijs van den Brink, is Curvers weinig vleiend over de podcast en ons onderzoek. Ze noemt het zelfs een "foponderzoek". Dat is een aantijging die onze journalistieke integriteit aantast en geen recht doet aan het onderzoek dat is gedaan. We belden ruim 70 verloskundigenpraktijken af, we spraken persoonlijk tientallen verloskundigen en 52 van hen vulden onze enquête in. Wie De Koningswens luistert, kan horen dat we uiterst transparant zijn over wat we gedaan hebben. Dit is wat je hoort als je gaat rondvragen onder verloskundigen. Niet meer, en niet minder.

Commerciële pretecho's

Curvers focust in haar column op de vroege geslachtsbepalingsecho’s, die volgens een snel onderzoekje in haar directe omgeving niet voorkomen. Maar met een iets minder snel onderzoekje kom je erachter dat het wel degelijk gebeurt in Nederland. Bovendien is dit niet de focus van ons onderzoek. Dat focust zich op pretecho’s die tussen de 12 en de 16 weken gedaan worden. Los daarvan constateerden we dat sommige verloskundigen zien dat de curettage-grens van ruim 13 weken voor sommigen reden is om op zoek te gaan naar een extra vroege geslachtsbepaling. En daar praatten we over door in de door Curvers beluisterde uitzending van Dit is de Dag op NPO Radio 1.

Anne-Sophie van den Toren en Rianne van der LindenMakers van De Koningswens

Zeggen dat een onderzoek dat je niet aanstaat nep is, dat is beneden alle peil

Of abortus om geslacht überhaupt een kwestie is waar je aandacht aan moet besteden, daarover kun je twisten. Dat hoor je ook in De Koningswens, waarin we met het Genootschap van Abortusartsen hierover van mening verschillen. Wij achtten de uitkomsten van onze enquête publicatiewaardig omdat er sprake is van een nieuwe situatie. Bij de NIPT wordt het geslacht van het kind niet bekendgemaakt, omdat de Gezondheidsraad dat in haar advies dat afraadde. De Gezondheidsraad vreesde dat een vroege bekendmaking van het geslacht zou kunnen leiden tot selectie op geslacht. Inmiddels is de technologie zo verbeterd dat een zwangere in dezelfde periode via een commerciële pretecho wel het geslacht kan vernemen. En dit leidt dus soms tot selectie op geslacht, vertellen de verloskundigen ons. 

Wij vonden het feit dat het gebeurt en dat er sprake is van een nieuwe ontwikkeling, reden om de kwestie wél aan te kaarten. We hebben ons best gedaan om dit zo objectief en afgewogen mogelijk te brengen. Of ons dat gelukt is, daar mag je over oordelen als je De Koningswens hebt geluisterd. Maar zeggen dat een onderzoek dat je niet aanstaat nep is, dat is beneden alle peil. Bovendien is het slecht voor het vertrouwen in de journalistiek.

Anne-Sophie van den Toren en Rianne van der Linden, makers van de podcast De Koningswens (EO/NPO Radio 1)

Luister naar De Koningswens

In de podcast De Koningswens (EO) duiken Rianne van der Linden en Anne-Sophie van den Toren in dit onderwerp. Gevoelens van verdriet over het geslacht van je kindje zijn op zich niet nieuw. Wat wel nieuw is, is dat er tegenwoordig mogelijkheden zijn om met embryoselectie daadwerkelijk te kiezen voor een jongetje of een meisje. En het keuzemenu bevat nog meer opties; er kan bijvoorbeeld ook geselecteerd worden op oogkleur. Benieuwd geworden? Luister de podcast hieronder: