Is AI een vloek of een zegen? 'Stel je voor dat je voor alle problemen oplossingen vindt’

gisteren · 20:00| Leestijd:4 min

Update: gisteren · 20:00

Geschreven doorRozemarijn van der Stelt

In dit artikel aan het woord

Remko van BroekhovenFilosoof

"AI is een waanzinnige doos van Pandora waar enorm veel ellende uitkomt."

Petra Madelon de GraafFilosoof en docent ethiek

"Er zijn ook algoritmes die veel kunnen betekenen voor bijvoorbeeld de gezondheidszorg"

In het kort

Twee jaar geleden dachten de meesten bij kunstmatige intelligentie nog aan robots met eigen wil of slimme computers uit sciencefictionfilms. Maar inmiddels is AI geen toekomstmuziek meer, het zit gewoon in je broekzak. Is AI een handige hulp in het dagelijks leven, of een technologie waar we extra voorzichtig mee moeten zijn?

Dit is de situatie

Het leven volgens algoritmes

Kunstmatige intelligentie klonk tot twee jaar geleden nog als iets uit een sciencefictionfilm. Vandaag de dag kom je het waarschijnlijk elke dag tegen, zelfs zonder dat je het doorhebt.

Bij iedere zoekopdracht op Google staat eerst een antwoord van AI bovenaan. Navigatie-apps gebruiken AI om files te voorspellen en de snelste route te berekenen. Chatbots op websites helpen je met vragen. En wat dacht je van de aanbevolen muziek op Spotify of de series die Netflix voor je uitkiest? Sommige mensen vinden zelfs de liefde in een kunstmatige vriend of vriendin - ja, dat gebeurt echt.

Dit is de discussie

Is AI een vloek of een zegen?

Hoe handig het ook is, de snelheid waarmee AI zich ontwikkeld baart sommige mensen zorgen. Filosoof Remko van Broekhoven schreef er een hartstochtelijk pleidooi over.

Remko van Broekhoven

Filosoof

"Mijn bezwaar zit niet zo zeer op wat er nu aan de hand is, maar waar het naartoe gaat. De kunstmatige intelligentie wordt steeds intelligenter en de mensen (techbedrijven, red) die het beheersen worden daar gelukkig van. Zij kunnen daarmee andere mensen beheersen. Je ziet het al in de militaire wereld waar drones zelfstandig beslissingen kunnen gaan nemen om te schieten."

Petra Madelon de Graaf, filosoof en docent ethiek op de AI-opleiding vindt het terecht dat er zorgen zijn, maar ziet ook positieve kanten.

Petra Madelon de Graaf

Filosoof en docent ethiek

"Er zijn ook algoritmes die veel kunnen betekenen voor bijvoorbeeld de gezondheidszorg. In Engeland is er onderzoek gedaan naar borstkanker. Eerst heeft een groep artsen naar scans gekeken en daarna een algoritme. Het algoritme heeft meer gevallen van kanker opgespoord, omdat het dingen kon zien die niet voor het menselijk oog te vatten zijn. Zo zijn er ook algoritmes die restaurants helpt om voedselverspilling tegen te gaan."

Remko van Broekhoven

Filosoof

"Tegen dat soort ontwikkelingen kun je lastig tegen zijn, maar AI is een waanzinnige doos van Pandora waar enorm veel ellende uitkomt. Stel je voor dat je voor alle problemen in het leven oplossingen vindt? Wat moet je daarvoor inleveren?"

Daarnaast maakt Van Broekhoven zich zorgen om de effecten van AI op het klimaat.

Remko van Broekhoven

Filosoof

"Het vreet energie, het zuipt water. Het levert een bijdrage aan de uitstoot van broeikasgassen. In deze wereld is dat het laatste waar je op zit te wachten. En het is exponentieel en explosief aan het groeien."

Volgens De Graaf komt dat ook omdat mensen AI niet op de juiste manier gebruiken.

Petra Madelon de Graaf

Filosoof en docent ethiek

"Je hebt natuurlijk ook veel mensen die vooral plaatjes genereren van bijvoorbeeld een kat die op een pizza zit. Je kunt het zo gek niet bedenken, maar mensen laten het door AI maken. Dat kost ontzettend veel energie."

Dat vindt hij één van de grotere problemen.

Remko van Broekhoven

Filosoof

"Dat is het precies het probleem. Het is niet zo dat mensen, nu ze minder tijd aan zoekopdrachten hoeven te besteden, Dostojevski gaan lezen of de Bijbel. Oplossingen voor wereldvrede bedenken of hun zieke oma gaan helpen. Ze gaan nog meer van dit soort onzin bekijken. En niet te vergeten: ze kijken naar advertenties. Daarom heb bepaalde partijen (techbedrijven, red) er belang bij dat AI alleen maar verder wordt opgeblazen."

Van Broekhoven pleit ook voor een breder maatschappelijk debat over kunstmatige intelligentie.

Petra Madelon de Graaf

Filosoof en docent ethiek

"Als je ziet dat AI kanker kan opsporen, dan vind ik dat dat opweegt tegen het beetje energie dat het verbruikt. We hebben ook tekorten in onderwijs en de zorg. Als mensen het daar gebruiken om hun administratieve lasten te verlichten, dan vind ik daar veel voor te zeggen. We gaan ook niet onder algoritmes uitkomen (...) We moeten in gesprek blijven met de mensen die het maken en de mensen die het gebruiken (...) Als we dat niet doen worden de wetten gemaakt door Silicon Valley."

Praat mee

Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?

Meer weten?

Luister naar Dit is de Dag

In Dit is de Dag (EO) gaat Hans van der Steeg verder over dit onderwerp in gesprek met filosoof Remko van Broekhoven en Petra Madelon de Graaf, filosoof en docent ethiek.

Beluister de uitzending hieronder als podcast.

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.