John (65) kookt voor mensen in een hospice: 'Als je niet tegen de dood kunt, moet je hier niet zijn'

In de serie 'Kersthelden' volgen we bijzondere Nederlanders die, vaak ondanks hun eigen uitdagingen, klaarstaan voor de mensen om hen heen ook tijdens de feestdagen.

Met regelmaat staat John op de woensdagen achter het fornuis. Er hangt een huiselijke sfeer in het Hospice in Hoorn. In de keuken hangt een sterke geur vlees, ui en knoflook.

John roert in een pan en kijkt even op. "Ik heb net de varkenslapjes gebakken. Die liggen nu op een Italiaanse saus. En daar gaat de geitenkaas overheen", vertelt hij. Vanavond schuiven er acht mensen aan voor het eten. Voor gasten die geen varkensvlees eten, staat er kabeljauw in de oven. Eén keer per week kookt John hier, vrijwillig. Het gemak waarmee hij tussen gerechten wisselt, doet denken aan een chef in een restaurant, niet aan een vrijwilliger in een hospice.

John beweegt zich rustig door de keuken, alsof dit zijn tweede huis is. "Ik zorg gewoon dat het eten lekker is. Dat de mensen het naar hun zin hebben", zegt hij.

Liefde voor koken

Koken in het hospice is voor John meer dan een maaltijd bereiden. Hij werkt volgens vaste stappen en een duidelijk ritme, met enorme precisie. "We hebben een kookmap. Daar staat in wat de gasten, in het einde van hun levensfase, wél graag willen eten en wat niet. Voor mij is die map als het ware heilig."

Het is soms moeilijk dat de dood zo aanwezig en alledaags is, maar toch is dit precies de plek waar hij wil zijn. "Er zijn dingen in het leven die je blij maken. En dat is in dit geval voor mij voldoening van datgene wat ik doe", legt hij uit terwijl hij de saus proeft. De liefde voor koken kreeg hij thuis mee: "Ik ben geboren in een hotel-restaurant. Op zevenjarige leeftijd mochten wij gewoon achter de kookplaat staan." Die paplepel waarmee hij het vak leerde, draagt hij nu met zich mee de hospicekeuken in.

John's verleden

Dat dit werk zo goed bij hem past, heeft alles te maken met zijn jeugd en loopbaan. John verloor zijn vader toen hij tien jaar oud was en zijn moeder vier jaar later. "Ik kwam bij mijn zus te wonen die het zelf niet makkelijk had. Dan leer je eigenlijk heel snel zelfstandig worden." Die vroege verantwoordelijkheid maakte hem sterk. "Ik heb eigenlijk nergens problemen mee."

Later werkte John bij defensie en werd hij uitgezonden naar Afghanistan. De dood was daar onderdeel van het dagelijks leven. "Als je niet tegen de dood kunt, moet je hier niet zijn", zegt hij over het werken in een hospice. De ervaringen uit zijn militaire tijd helpen hem om hier rustig en nuchter te blijven.

Toch doet John dit werk niet uit medelijden. "Nee. Het klinkt heel gek, maar ik word er zelf blij van. Als ik het doe uit medelijden, dan zou dat niet zo zijn." Voor hem draait het om aandacht en betrokkenheid. "Je krijgt terug wat je erin stopt."

Laatste maaltijd

Soms kookt hij voor iemand die weet dat dit de laatste maaltijd kan zijn. Hij vertelt over een vrouw die nog één keer rijstepap wilde eten. "Toen ging ze me helemaal uitleggen hoe haar moeder het vroeger maakte." John had recepten opgezocht en een week lang uitgekeken naar de dag dat hij rijstepap kon maken voor haar. Maar toen hij terugkwam, was ze overleden.

John

Vrijwilliger in een hospice

"Ze is eigenlijk heel gelukkig gestorven."

John kijkt daar zonder zwaarte op terug. "Ik hoorde dat ze de hele week heeft uitgekeken naar de woensdag dat ik zou komen. Ze is eigenlijk heel gelukkig gestorven." Dat is de reden dat hij klaar wil staan voor deze mensen, in de laatste fase van hun leven. Zo ook voor Ans: zij is nu een gast in het hospice. Ans zegt: "Ik hoop eigenlijk de Kerst niet meer te halen. Ik hoop eigenlijk dat ik morgen niet meer wakker wordt." Toch is ze wel dankbaar wat John allemaal voor haar doet. "De mensen zijn allemaal zo lief hier, daar kan de wereld nog iets van leren."

Bovenstaand nog link naar verhaal ANS!!!!

De trap af, naar degenen voor wie hij het doet

Wanneer het eten klaar is, pakt John de schalen op. "Het eten is klaar!" zegt hij, terwijl hij de trap afloopt naar de huiskamer. Beneden verzamelen de gasten zich rond de tafel. In de hoek staat een kerstboom te schitteren, de sfeer is gezellig en huiselijk.

John zet de schalen neer en buigt zich naar een oudere man in een rolstoel aan het hoofd van de tafel. Ans zit schuin tegenover hem. "Hoe is was het op een schip?" vraagt John. De man kijkt verrast op. "Wat heb je dat goed onthouden!" zegt hij enthousiast. Ans glimlacht om het gesprek wat ze hoort.

Aan tafel klinken bestek en zachte stemmen door elkaar. De sfeer is rustig en ongedwongen, bijna alledaags. Het lijkt even alsof het gewone leven doorgaat. John zit aan tafel, luistert en eet mee. "Het leven is nu", zei hij eerder. In deze keuken en aan deze tafel laat John dat elke week opnieuw zien met aandacht en zorg.

Geloof, Kerst en de dood

'Liefde gaat door de maag', luidt het welbekende spreekwoord. Maar naast lekker eten is Kerst voor John ook een moment van bezinning. "Kerst is ook vieren, vieren dat er jaren geleden een verlosser geboren is. Gelovig of niet, ik denk dat we allemaal kerst omarmen."

John

Vrijwilliger in een hospice

"Luister naar iemand die het moeilijk heeft. Dat is het allerbelangrijkste."

Zijn geloof heeft dan ook geen relatie met hoe hij zich inzet voor anderen. "Ik zeg altijd of je gelooft of niet, niet geloof het gaat erom hoe je met je medemens omgaat. Luister naar iemand die het moeilijk heeft. Dat is het allerbelangrijkste."

Meer weten?

Kijk op onze Instagram!

In de serie 'Kersthelden' volgen we bijzondere Nederlanders die, vaak ondanks hun eigen uitdagingen, klaarstaan voor de mensen om hen heen ook tijdens de feestdagen.

Dit maakten we ook

• Ivo leeft met extreme huidpijn: 'Alsof er constant heet frituurvet over me heen komt'

  Ivo leeft met extreme huidpijn: 'Alsof er constant heet frituurvet over me heen komt'