Kabinet wil vapen harder aanpakken: leef­tijds­grens naar 21 jaar en hogere boetes

De leeftijdsgrens van vapen en roken verhogen naar 21 jaar, meer handhaving tegen de verkoop van illegale vapes en hogere boetes bij overtredingen. Speeltuinen, kinderboerderijen en de kinderopvang worden rook- en vapevrij. Verder moet er een speciale nationale ouderavond komen tegen vapen.

Deze en andere maatregelen staan in een actieplan tegen vapen van VVD-staatssecretaris Vincent Karremans van Jeugd, Preventie en Sport. Hij hoopt hiermee het aantal vapegebruikers terug te dringen.

"Vapes zijn sterk verslavend"

Volgens onderzoek heeft bijna een kwart van de 12- tot 16-jarigen ooit gevapet en doet één op de zeven dit zelfs maandelijks. Meer meisjes dan jongens vapen. Het percentage scholieren dat weleens een vape heeft gebruikt, neemt toe met de leeftijd: van 9% bij 12-jarigen tot 36% bij 15- en 16-jarigen. Karremans noemt deze trend zorgwekkend: 

Vincent KarremansVVD-staatssecretaris van Jeugd, Preventie en Sport

“Omdat nicotine na heroïne en crack de meest verslavende drug is die er bestaat, zijn vapes sterk verslavend."

Dat kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid: "Nicotine schaadt het ontwikkelende brein en kan al op jonge leeftijd tot een hardnekkige verslaving leiden. Dat is op zichzelf al heel ernstig, maar het maakt je ook vatbaarder voor andere verslavingen."

Illegale vapes kopen via Snapchat en TikTok

Ondanks eerdere maatregelen, zoals het verbod op smaakjes en de beperking van verkoopkanalen, blijven jongeren eenvoudig aan vapes komen. Er wordt in gehandeld op straat, op school en online: via Snapchat of TikTok kun je de verboden e-sigaretten heel makkelijk verkrijgen. 

Daarom krijgt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) meer middelen en bevoegdheden om streng op te treden tegen illegale verkoop. Er komt jaarlijks 3 miljoen euro extra beschikbaar voor extra controles en het opleggen van hogere boetes.

Een belangrijke nieuwe regel is dat niet alleen de verkoop, maar ook het aanbieden van vapes strafbaar wordt. Hierdoor hoeft de NVWA niet meer te bewijzen dat een transactie heeft plaatsgevonden, wat de handhaving makkelijker maakt.

Meer bewustwording en hulp bij stoppen

Naast strengere regels wil het kabinet ook inzetten op preventie. Veel jongeren zien vapen als onschuldig, terwijl de risico’s groot zijn. Daarom worden er campagnes opgezet om ouders en jongeren beter te informeren.

Hoewel een meerderheid in de Tweede Kamer de strengere aanpak steunt, is er nog discussie over bepaalde maatregelen. Sommige partijen vinden dat er meer geld moet worden uitgetrokken voor preventie, terwijl anderen vrezen dat strengere regels zullen leiden tot meer illegale handel.

Het kabinet wil echter vasthouden aan het doel om in 2040 een rook- en nicotinevrije generatie te bereiken. "We kunnen niet langer afwachten. Dit probleem moet nu worden aangepakt," aldus Karremans.

Dit maakten we ook

• Gezondere generatie? We roken, eten en drinken gewoon door

  Gezondere generatie? We roken, eten en drinken gewoon door

• Arme mensen zijn vaker ongezond: is dat hun eigen schuld?

  Arme mensen zijn vaker ongezond: is dat hun eigen schuld?