Pro-Palestijnse activist Mohammed Khatib niet welkom op Radboud: 'Universiteiten hebben zwakke ruggengraat'
29 oktober 2024 · 15:22| Leestijd: 4 min
Update: 29 oktober 2024 · 18:19
In dit artikel aan het woord
"Universiteiten hebben een zwakke ruggengraat."
"Alleen bij een politiek gevoelig onderwerp krijg je deze discussies."
"Wat zijn de credentials van deze meneer? Op een universiteit gelden bepaalde kwaliteitseisen."
In het kort
Racistisch en islamofoob. Zo noemde de pro-Palestijnse activist Mohammed Khatib zijn inreisverbod naar Nederland. Het kabinet vond zijn komst 'zeer onwenselijk', omdat zijn uitspraken tot radicalisering zouden kunnen leiden. Mogen zulke sprekers een podium krijgen op een universiteit?
Samenvatting van DIT artikel
De discussie over Mohammed Khatib, een pro-Palestijnse activist met een inreisverbod naar Nederland, laat verschillende meningen zien over vrijheid van meningsuiting en academische vrijheid. Ministers Van Weel en Faber vinden het ongewenst dat Khatib naar Nederland komt, omdat zijn uitspraken kunnen leiden tot radicalisering. Het universiteitsbestuur van Radboud Universiteit zegt dat universiteiten mensen met verschillende meningen moeten laten spreken, vooral over belangrijke onderwerpen zoals de situatie van de Palestijnen.
Arnold Huijgen, hoogleraar theologie, maakt zich zorgen over de kwaliteit van Khatib’s uitspraken en vindt dat alleen goed onderbouwde ideeën op een universiteit thuishoren. Markha Valenta, docent aan de Universiteit Utrecht, pleit ervoor dat wetenschappers met verschillende mensen moeten praten en de discussie niet moeten vermijden. Henri Beunders, oud-hoogleraar, wijst erop dat universiteiten soms te veel reageren op publieke opinie in plaats van hun eigen regels te volgen. Deze verschillende meningen laten zien dat het moeilijk is om een balans te vinden tussen vrije meningsuiting en academische kwaliteit.
Wat denk jij?
Heeft vrijheid van meningsuiting een grens?
Aantal reacties: 0
Wie is Mohammed Khatib?
"Voor haatzaaien en verheerlijking van geweld is geen plek in Nederland", zeiden ministers Van Weel en Faber over het inreisverbod voor Khatib. De pro-Palestijnse activist Mohammed Khatib werd geboren in een vluchtelingenkamp in Libanon, maar verblijft sinds 2010 in België. Daar richtte hij de pro-Palestijnse beweging Samidoun op. De Tweede Kamer wil Samidoun op de terreurlijst zetten.
Waar staat Samidoun voor?
Samidoun is een pro-Palestijnse beweging die opkomt voor de bevrijding van Palestijnse gevangenen. Ze spreken hun steun uit voor Hamas en zijn tegen de staat Israël. Mohammed Khatib is een van de oprichters en tevens Europese voorman van dit netwerk. Hij noemde de aanval van Hamas op 7 oktober in Israël een "normaal antwoord van een bevolking die sinds 2006 wordt belegerd en die sinds 1948 onder koloniaal bewind leeft." Samidoun is verbonden met de omstreden groepering PFLP, die op de Europese terreurlijst staat. Samidoun zelf wordt door Duitsland, Israël, Canada en de Verenigde Staten als terreurorganisatie gezien.
Khatib werd uitgenodigd door een activistische studentenbeweging om te spreken op de Radboud Universiteit. Het universiteitsbestuur stond de 'bijeenkomst met een academisch karakter' toe omwille van 'academische vrijheid'. Het kabinet legde Khatib echter een inreisverbod op, waarna de universiteit hun steun ook terugtrok. Khatib kon uiteindelijk tóch online speechen, als onderdeel van een demonstratie op de campus.
Wat vertelde Khatib tijdens zijn toespraak?
Khatib hield op maandagmiddag 28 oktober online een toespraak tijdens een pro-Palestijnse demonstratie. Die online speech vond buiten plaats, omdat de universiteit niet meewerkte. In de toespraak van een kwartier noemt Khatib volgens Telegraaf de omstreden leus 'from the river to the sea' en speecht over 'white supremacy', 'kolonialisme' en 'imperialisme'.
Wat denk jij?
Vind jij het inreisverbod voor Khatib terecht?
Aantal reacties: 0
Mag Mohammed Khatib spreken op een universiteit?
Veel ophef veroorzaakte de speech én het inreisverbod van Mohammed Khatib. Uiteindelijk was Khatib niet fysiek aanwezig, maar gaf hij online een speech tijdens een pro-Palestijnse demonstratie op de Nijmeegse campus. Moet een universiteit podium geven aan controversiële sprekers? Arnold Huijgen, hoogleraar theologie, heeft daar zijn twijfels bij.
"De Radboud Universiteit schreef over academische vrijheid. Dat heeft te maken met academische kwaliteit. Wat zijn de credentials van deze meneer? Iedereen mag alles vinden, maar aan een universiteit zijn bepaalde kwaliteitseisen. Dan moet je verantwoorden wat je zegt. Dan moet het geen complete onzin zijn."
"We moeten diverse geluiden op een academisch niveau bespreken. Dit leek toch meer gewoon op activisme met een heel eenzijdig geluid. (...) Vrijheid van meningsuiting moet er zijn. Maar dit academische vrijheid noemen, en dan zo'n feitenvrij verhaal binnenhalen... dan doe je echt afbreuk aan waar de academie voor is."
Markha Valenta, die doceert aan de Universiteit Utrecht, staat daar anders in. Wetenschappers moeten niet in hun academische bubbel blijven, maar juist de discussie aangaan met allerlei soorten mensen, vindt zij.
"Al eeuwenlang hebben we de traditie dat we op een universiteit bespreken wat in de maatschappij speelt. Mensen op de universiteit moeten de kans krijgen om kennis te nemen van allerlei soorten mensen. Niet alleen mede-wetenschappers."
"Al maanden proberen mensen het perspectief van Palestijnen te bespreken. De geschiedenis van de onderdrukking van Palestijnen. Die mensen worden op allerlei manieren belemmerd. Daaruit komt een enorme frustratie, waardoor mensen zich steeds feller gaan uiten. (...) Op allerlei momenten spreken mensen op de universiteit, maar alleen bij een politiek gevoelig onderwerp krijg je deze discussies."
Volgens Henri Beunders, oud-hoogleraar ‘Ontwikkelingen in de publieke opinie’, is het belangrijk om onderscheid te maken tussen academische vrijheid en vrijheid van meningsuiting.
"Universiteiten hebben een zwakke ruggengraat. Ze gaan niet af op hun huisregels, maar op de publieke opinie. Dat is de zwakte van dit soort ingrepen. Ze grijpen te makkelijk in, want dit gaat over de vrijheid van meningsuiting. Hier is namelijk geen wetenschapper aan het woord, die de vrijheid heeft om wetenschappelijk onderzoek te doen."
"Dit is helemaal geen wetenschappelijke discussie, maar gewoon geschreeuw. Dus je kunt niet zeggen: ik doe een slot op je mond, omdat je binnen dit gebouw bent. (...) Alle vrijheid is beperkt. Als er te veel risico is, moet je iemand toegang tot het land kunnen weigeren."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel?
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met Henri Beunders, emeritus-hoogleraar ‘Ontwikkelingen in de publieke opinie’, Markha Valenta, docent aan de Universiteit Utrecht, en Arnold Huijgen, hoogleraar theologie. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook- Universitair docenten doen mee aan pro-Palestijnse protesten: gaat dat te ver?
Universitair docenten doen mee aan pro-Palestijnse protesten: gaat dat te ver?
- Hoe maak je het conflict tussen Israël en Hamas bespreekbaar op school?
Hoe maak je het conflict tussen Israël en Hamas bespreekbaar op school?
- Media worstelen met conflict tussen Israël en Hamas: 'Lezers zijn partijdig'
Media worstelen met conflict tussen Israël en Hamas: 'Lezers zijn partijdig'
