Rechter Mark de Vries besluit over uit­huis­plaat­sing de­men­te­ren­den: 'De zaken zijn emotioneel zwaar'

Mensen in de zorg signaleren dat de mantelzorgers van dementerende patiënten steeds vaker naar de rechter moeten stappen om hun dierbare te dwingen het huis te verlaten als de zorg thuis niet meer op te brengen is. Pers- en Familierechter Mark de Vries krijgt zulk soort zaken voor zijn kiezen.

Rechterlijk besluit

Hoe gaat zo'n proces voor rechter De Vries in zijn werk? In EO-radioprogramma Langs de Lijn En Omstreken vertelt hij erover.

000

scherm sluiten

000

Mark de Vries

Pers- en familierechter

"Achter mijn bureau lees ik de stukken die in het digitale dossier zitten. De zitting is op locatie, en dat is in dit soort zaken veelal bij de mensen thuis. Heel soms ga ik naar een verzorgingstehuis, als er al een machtiging is, maar een vervolgmachtiging moet worden afgegeven omdat de patiënt zich nog steeds verzet tegen het verblijf in het verpleeghuis."

000

Het is voor de rechter namelijk soms gemakkelijker om naar de personen in kwestie toe te gaan, dan de mensen naar de rechtbank te laten komen. De zitting wordt dan thuis gehouden. Hoe ziet zo'n zitting eruit?

000

scherm sluiten

000

Mark de Vries

Pers- en familierechter

"Je stapt eigenlijk ineens het leven van iemand binnen. Waarin vaak nog een partner is. Vaak zijn de kinderen erbij, en een verzorgende, een arts of een specialist ouderengeneeskunde. Dat is vaak een hele huiskamer vol. Dat is voor mij ook best indrukwekkend. Het is ook best belastend voor de dementerende, want die krijgt ineens een hoop aandacht. En die weet vaak wel waar het over gaat, dat het om een belangrijke beslissing gaat. En diegene heeft al aangegeven dat hij de uithuisplaatsing niet wil. Het is dus een beladen moment."

000

Op basis van een inschatting van gevaren die beschreven zijn in het dossier en het bezoek bepaalt de rechter of iemand thuis kan blijven wonen of niet.

000

scherm sluiten

000

Mark de Vries

Pers- en familierechter

"Ik heb bijvoorbeeld gelezen dat iemand een gevaar is voor zichzelf door vaak te vallen of door rare dingen te doen met elektra of gas. Maar ook gevaar voor anderen door bijvoorbeeld agressiviteit."

000

Gevaar is een criterium voor het uit huis laten plaatsen van een dementerende. Er moet 'ernstig nadeel' zijn, veroorzaakt door de ziekte. Die combinatie maakt dat mensen niet veilig meer thuis kunnen blijven. De kern van het probleem is vaak het verzet tegen die opname. Pas dan komt eventueel een rechter in beeld.

Praat de De Vries zelf ook met een dementiepatiënt?

000

scherm sluiten

000

Mark de Vries

Pers- en familierechter

"Ja, ik richt mij in eerste instantie echt tot degene om wie het gaat. En moet dan snel aftasten: hoe gaat dat? Wat is hier de methode? Hoe kom en blijf ik in contact? Soms is dat heel lastig, als iemand woordvindingsproblemen heeft. Dan moet je de snelle afweging maken: hoe lang ga ik hiermee door? Want misschien overvraag ik iemand. Zolang het gaat, blijf ik mij richten tot de betrokkene en leg ik uit tot wie ik mij anders richt. Want het gaat wel om diegene, dat moet ik voor ogen houden."

000

Vaak levert zo'n bezoek een lastige beslissing voor de rechter op. Toch komt De Vries meestal tijdens zo'n thuiszitting al tot een besluit, al neemt hij de zaak ook weleens terug naar kantoor en pleegt hij overleg met anderen.

000

scherm sluiten

000

Mark de Vries

Pers- en familierechter

"De definitieve uitspraak probeer ik zo duidelijk en rustig mogelijk te brengen. En soms aanvaarden mensen dat op dat moment ineens. Of is er toch verdriet of een andere vorm van protest. Dat kan en dat hoort erbij. Maar dat maakt die zaken ook emotioneel best zwaar."

000

Het gebeurt dan ook wel dat De Vries zo'n zaak nog dagen in zijn hoofd heeft zitten. Soms stuurt hij de dementerende persoon in kwestie zelfs nog een persoonlijk bericht of een brief om zijn beschikking toch nog nader toe te lichten en te laten zien dat hij echt gehoord heeft wat iemand heeft gezegd.

Maar het is niet zo dat alle dementerenden in deze zaken uiteindelijk uit huis moeten worden geplaatst.

000

scherm sluiten

000

Mark de Vries

Pers- en familierechter

"Elke maand die iemand nog in zijn eigen huis kan blijven, telt. Ik hoop dat het diegene gegund is dat hij nog een paar maanden thuis kan blijven."

000

De rechter heeft wel een tip waarmee voorkomen kan woorden dat een dergelijke zaak bij de rechtbank behandeld moet worden.

000

scherm sluiten

000

Mark de Vries

Pers- en familierechter

"Als je bijvoorbeeld via mentorschap en via goede gesprekken tijdig kunt aangeven wat je zou willen, zodat je partner dat weet tegen de tijd dat je eigenlijk zelf niet meer zo goed weet: wat wel en niet. Dat zou dan geregeld kunnen worden."

000

Meer weten?

Luister Langs de Lijn en Omstreken

Pers- en Familierechter Mark de Vries was te gast in het EO-programma Langs de Lijn En Omstreken. Je luistert het gesprek hier terug.

Dit maakten we ook

• Wat als je dierbare met dementie weigert in een verpleeghuis te wonen? 'Ik herkende haar niet terug'

  Wat als je dierbare met dementie weigert in een verpleeghuis te wonen? 'Ik herkende haar niet terug'

• Grote doodsoorzaak onder kinderen - wat is kinderdementie?

  Grote doodsoorzaak onder kinderen - wat is kinderdementie?

• Eveliens dochter (11) heeft kinderdementie: 'Het eerste dat ik de arts vroeg was: gaat ze dood?'

  Eveliens dochter (11) heeft kinderdementie: 'Het eerste dat ik de arts vroeg was: gaat ze dood?'