Komt er nu wel of geen verbod op conversiehandelingen? 'Gebedsgenezing heeft mij beschadigd'
19 februari 2025 · 13:36| Leestijd: 8 min
Update: 19 februari 2025 · 14:34
In dit artikel aan het woord
"De verschillen tussen seksuele oriëntatie en genderidentiteit moeten zorgvuldig bekeken worden, juist om homoseksuele jongeren te beschermen."
"Conversiehandelingen hebben mij beschadigd. Het heeft me tien jaar van mijn leven gekost. Ik was op zoek naar validatie."
In het kort
Handelingen die proberen iemands geaardheid of genderidentiteit te veranderen moeten strafbaar worden. Tenminste, als het aan D66, VVD, PvdA, GroenLinks, SP en de Partij voor de Dieren ligt. De Tweede Kamer behandelt woensdag een initiatiefwetsvoorstel dat conversiehandelingen bij homo’s en transgenders wil verbieden. Maar een Kamermeerderheid lijkt er niet te komen: NSC, PVV en CDA keerden zich op het laatste moment tegen het voorstel. Waarom? En wat is dan zo’n conversiehandeling?
Samenvatting van DIT artikel
De Tweede Kamer gaat in debat over een wetsvoorstel van D66 om conversiehandelingen, zoals pogingen om iemands seksuele geaardheid of genderidentiteit te veranderen, strafbaar te stellen. Grote medische organisaties, zoals de WHO en de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, keuren deze praktijken af omdat ze schadelijk zijn en geen wetenschappelijke basis hebben. Het voorstel stelt een boete van 22.500 euro of een gevangenisstraf van een jaar voor aanbieders.
Echter, partijen zoals NSC, CDA en PVV steunen het voorstel niet. De Raad van State heeft kritiek en stelt dat het moeilijk handhaafbaar is en mogelijk in strijd is met grondrechten zoals godsdienstvrijheid. NSC en CDA pleiten ervoor om conversietherapie te verbieden binnen een bredere wet tegen psychisch geweld. Ook wetenschappers, zoals medisch-ethicus Jilles Smids, hebben twijfels over de effectiviteit van de wet en vrezen onbedoelde gevolgen, zoals verwarring in de genderzorg.
Tegelijkertijd delen slachtoffers schrijnende verhalen over de psychologische schade die zij door conversiehandelingen hebben opgelopen. Alexander Noordijk, een predikant, vertelt hoe hij werd blootgesteld aan gebedsgenezing en duiveluitdrijving. Ondanks de bezwaren van sommige partijen, benadrukken voorstanders van het wetsvoorstel dat een duidelijk verbod noodzakelijk is om kwetsbare groepen te beschermen.
Wat denk jij?
Vind jij dat er een verbod moet komen op conversiehandelingen?
Aantal reacties: 0
Wat is een conversiehandeling?
Conversietherapie is een (niet wetenschappelijk bewezen) behandeling waarbij gebedsgenezers, 'therapeuten' en duiveluitdrijvers proberen homoseksuele of biseksuele mensen heteroseksueel 'te maken'.
Wat is een conversiehandeling precies?
Conversiehandelingen zijn acties die iemand proberen te veranderen of te onderdrukken in hun seksuele voorkeur of genderidentiteit. Dit is meer dan alleen zeggen dat je het er niet mee eens bent. Het kan bijvoorbeeld gaan om gesprekken waarin iemand onder druk wordt gezet, maar ook om extreme methoden zoals elektroshocks of het toedienen van speciale middelen.
Grote medische en psychologische organisaties, zoals de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de American Psychological Association (APA) en de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP), wijzen deze therapieën af.
Internationale organisaties spreken zich uit tegen conversietherapie ⬇️
Er is geen bewijs dat iemands seksuele geaardheid of genderidentiteit kan worden veranderd door therapie, en pogingen daartoe kunnen ernstige psychologische schade veroorzaken, zoals depressie, angst en een lager zelfbeeld.
Conversiewet
In februari 2022 hebben politieke partijen zoals D66, VVD, PvdA, GroenLinks, SP en de Partij voor de Dieren een voorstel gedaan om deze therapieën in Nederland te verbieden. In het voorstel staat dat aanbieders van deze therapieën een boete van maximaal 22.500 euro kunnen krijgen of een jaar naar de gevangenis moeten.
In januari 2024 is dit wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer. Het verbod moet niet alleen aanbieders van conversietherapie straffen, maar ook zorgen dat slachtoffers betere hulp krijgen. Daarnaast richt het voorstel zich op zowel professionele therapeuten als religieuze leiders die deze praktijken uitvoeren. Woensdag 19 februari wordt er over dit voorstel gedebatteerd.
Deze landen hebben nu al een verbod op conversietherapie ⬇️
Kritiek
Maar er is kritiek op het wetsvoorstel. In eerste instantie leek een Kamermeerderheid in zicht, maar NSC en CDA keren zich dinsdagavond, vlak voor het debat dus, tegen het voorstel en komen met een alternatief. Ook PVV ziet het niet zitten. In 2023 zei de Raad van State al dat het moeilijk is om zo’n verbod in een wet te zetten en dat het lastig kan zijn om het te controleren. Ook zou zo’n verbod misschien botsen met grondrechten, zoals de vrijheid van godsdienst.
NSC en CDA willen een verbod op conversietherapie onderdeel maken van de Wet strafbaarstelling psychisch geweld, die op dit moment in voorbereiding is. NSC-Kamerlid Jesse Six Dijkstra zegt de voorgestelde strafbaarstelling "onvoldoende afgebakend" te vinden, zo schrijft het Nederlands Dagblad. Het begrip 'genderidentiteit' is niet duidelijk gedefinieerd, en daarom zou er onduidelijkheid kunnen ontstaan bij hulpverleners. CDA-Kamerlid Derk Boswijk wil dat conversietherapie bestreden wordt, maar ook hij denkt dat de initiatiefwet dat niet op een effectieve manier doet. De initiatiefwet is volgens hem onduidelijk, juridisch problematisch en moeilijk handhaafbaar.
VVD-Kamerlid Bente Becker roept partijen op X om "met een open oor" het debat in te gaan. "En CDA, maak je eigen verkiezingsprogramma waar. Schrijf niet alleen dat je hier tegen bent, maar lever!"
SGP en ChristenUnie hadden al eerder afwijzend gereageerd op het wetsvoorstel. Zij zijn bang dat de overheid zich met de kerk gaat bemoeien.
Dit is de discussieKomt er nu wel of geen verbod op homogenezing?
Waarom zijn partijen het toch niet eens met de conversiewet? En hoe kun je conversietherapie nu op een goede en eerlijke manier verbieden?
Alexander Noordijk, PKN-predikant die betrokken is bij platform Wijdekerk, kreeg twintig jaar geleden zélf te maken met conversiehandeling. Hij vertelt erover in Dit is de Dag (EO):
"Ze zeiden dat ik genezen kon worden van mijn homoseksualiteit, en dat dat moest om geestelijk rijper te worden en een beter leven te krijgen. Een christelijke psychiater zei dat ik waarschijnlijk een serotoninetekort had. Als daar iets aan gedaan werd, zou mijn geaardheid vanzelf verdwijnen."
"Die gebedsgenezing was één van de verschrikkelijkste helmomenten van mijn leven. Ik moest mij van de oudste van de kerk, de kerkleiders van de evangelische pinkstergemeente waar ik toebehoorde, voorstellen dat ik in het geboortevlies van mijn moeder zat. Ik moest me daar uitbreken en wederom geboren worden als heteroseksueel. Dat ging door middel van tongentaal, door bekende Bijbelteksten zoals Leviticus, of er werd gezegd dat mijn voorouders hele slechte dingen hebben gedaan en dat het vloek was dat ik homoseksueel ben."
Wat zegt de Bijbel over homoseksuele relaties?
In Leviticus 18:22 en Leviticus 20:13, waar Alexander Noordijk op doelde, wordt seksuele gemeenschap tussen twee mannen verboden en een “gruweldaad” genoemd.
In het Nieuwe Testament, Romeinen 1:26-27, wordt het duidelijk afgekeurd dat vrouwen het met vrouwen en mannen het met mannen doen. Volgens tegenstanders van homoseksuele relaties maken deze bijbelteksten duidelijk dat God seksuele relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht niet goedkeuren.
Andere mensen zeggen dat het nu eenmaal zo is dat er ook mensen zijn die niet heteroseksueel zijn, en erkennen de gebrokenheid die er in de wereld sinds de zondeval is. Voorstanders van homoseksuele relaties zeggen: ook al is homoseksualiteit misschien niet oorspronkelijk volgens Gods plan, toch kiezen we vandaag voor een liefdevolle en trouwe homorelatie.
Lees hier meer over homoseksualiteit en het christelijk geloof.
Noordijk liet de gebedsgenezing drie keer doen.
"Het heeft mij beschadigd. Het heeft me tien jaar van mijn leven gekost. Ik was op zoek naar validatie. Omdat je altijd anders bent als kind, en je er niet bij hoort omdat je niet uitgekozen wordt door voetbal. Dan wil je bevestiging van de groep. Ik zocht bevestiging van mijn kerk en medestudenten. Wil ik bij de groep en de norm behoren die heteronormatief is, dacht ik: dan moet ik dit doen. Terwijl ik in mijn hart dacht: misschien vindt God dit wel oké. Maar omdat er zo op mij was ingesproken heb ik het laten doen."
Noordijk denkt dat duizenden mensen per jaar nog 'conversiehandeling' moeten ondergaan. Als voorbeeld noemt hij verhalen over de River Church, die aan 'homogenezing en duivelsuitdrijving' doen.
In 2021 bleek uit regeringsonderzoek dat er toen nog zeker vijftien aanbieders in Nederland waren. Internationaal krijgen 3 tot 5% van lhbti+-mensen ermee te maken.
"Bij de stichting Wijdekerk kloppen er ook heel veel mensen aan die de weg kwijt zijn en die zeggen: 'Ik weet niet meer wie ik mag zijn, ik heb zelfmoordgedachten, wat heb ik me aan laten doen'. (...) Ik denk dat dit wetsvoorstel duidelijk aangeeft: dit is strafbaar, dit is niet oké. Het wetsvoorstel gaat over pogingen om de seksuele gerichtheid óf genderidentiteit van mensen, met conversiehandelingen, te veranderen. Zelfs de vakvereniging van de Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie (NVvP) zegt dat ze voor het verbod op conversietherapie zijn. Mensen op de genderpoli ook."
Medisch-ethicus bij het Erasmus MC Jilles Smids noemt het verhaal van Noordijk schrijnend, en is voorstander van het ontwikkelen van beleid om dit soort schadelijke handelingen te verbieden. Maar hij twijfelt aan de effectiviteit van dit specifieke initiatiefwetsvoorstel. Op verzoek van het parlement heeft hij, met drie andere wetenschappers, heel 'technisch' naar de wet gekeken.
"Dit wetsvoorstel richt zich in de eerste plaats op minderjarigen en kwetsbare meerderjarigen. Er wordt in het wetsvoorstel niets gezegd over psychologen die werkzaam zijn in de genderzorg. Alles wat er wel wordt gezegd geeft aanleiding tot twijfel of zij nog de professionele ruimte hebben in hun werkzaamheden. (...) Ik ben bezorgd dat professionals in de genderzorg voorzichtiger worden. Ze staan al onder grote druk, van jongeren rond de 16, 17 die vaak met heel veel nadruk het recht opeisen op een medische transitie. Ze zeggen: ik weet zelf wel wie ik ben, en een psycholoog heeft nu macht over mijn lichaam, en ik wil zelfbeschikking. Daar sluit dit wetsvoorstel helemaal naadloos bij aan."
Hij wijst erop dat de Raad van State het wetsvoorstel eerder al beoordeelde met een C-dictum. Dat betekent dat het grote bezwaren heeft tegen het voorstel en vindt dat het in de huidige vorm niet ingediend zou moeten worden bij de Tweede Kamer. Volgens de Raad voegt het, zoals Smids uitlegt, weinig toe aan de bestaande wetgeving over mishandeling en dwang. Ook is een algeheel verbod om veranderingstherapieën aan te bieden, in strijd met de grondrechten.
"Genderidentiteit wordt in deze wet als een onveranderbaar persoonskenmerk gezien. Er wordt ook gezegd dat jongeren zelfbeschikking hebben over de genderidentiteit. Het is onduidelijk wat hier precies mee bedoeld wordt, maar als je dit uitbreidt naar of je in medische transitie mag ja of nee, betekent dit dat je de rol van de genderpsychologen af kunt schaffen, terwijl de Nederlandse genderklinieken juist benadrukken dat die heel erg belangrijk zijn om onderzoekende vragen te stellen."
Een strafwet moet helder zijn, zodat het voor burgers en professionals van te voren duidelijk is wat wel en niet strafbaar is, benadrukt de medisch-ethicus.
"Het wordt door sommigen ook verdedigd dat het soms afhouden van jongeren om in medische transitie te gaan niet verkeerd is, vanuit de gedachte: dit is voor jou niet de beste weg. Dat zou met deze wet gezien zou kunnen worden als het onderdrukken van de genderidentiteit. Want het wetsvoorstel gaat niet alleen om het veranderen van de genderidentiteit, maar ook om het onderdrukken. Bij pre-puberale kinderen behoort het bijvoorbeeld tot de mogelijkheden in Nederland om 'watchful waiting' te adviseren, dus nog niet meegaan in de wens tot transitie tot een kind zich ontwikkelt, terwijl die kinderen soms wel een hele sterke wens toe hebben. Het is niet vergezocht om dat dan te kwalificeren als het onderdrukken van de genderidentiteit van het kind."
Noordijk betwijfelt of een therapeut die een jongere vertelt nog even te wachten met een transitie, al in overtreding kan zijn.
"Dat vraag ik me af. Praten mag natuurlijk; je kunt met elkaar ook in gesprek gaan over het feit dat je een andere mening hebt. Daarvoor leven we in een vrij land. Maar actief en dwangmatig dingen doen, dat is conversie, dat is niet oké."
Smids vreest dat dit voorstel voor de jongeren zelf tot schade leidt.
"Er moet zorgvuldig gekeken worden naar de verschillen tussen seksuele oriëntatie en genderidentiteit, juist om homoseksuele jongeren te beschermen. Als je namelijk kijkt naar kinderen met genderdysforie, geldt voor best een heel groot deel als je rustig afwacht en die ontwikkeling zijn gang laat gaan, dat ze later homoseksuele jongeren blijken te zijn. Als je die al met hun puberteit aan remmers laat beginnen, waardoor je de seksuele ontwikkeling ook onderdrukt en stilzet, zou het goed kunnen dat je de kans vergroot dat deze jongeren niet over die gevoelens heengroeien."
Wat is genderdysforie?
Genderdysforie betekent dat iemand zich erg ongelukkig voelt omdat hun genderidentiteit (hoe ze zichzelf voelen als man, vrouw of anders) niet past bij het geslacht waarmee ze geboren zijn. Iemand die bijvoorbeeld als jongen is geboren, maar zich een meisje voelt, kan genderdysforie hebben.
Dit kan zorgen voor stress, verdriet en problemen in het dagelijks leven. Sommige mensen met genderdysforie kiezen ervoor om hun uiterlijk of lichaam aan te passen, bijvoorbeeld met hormonen of operaties. Anderen vinden het fijn om alleen hun naam, kleding of voornaamwoorden te veranderen.
Niet iedereen die zich anders voelt dan hun geboortegeslacht heeft genderdysforie. Het gaat echt om het gevoel van ongemak en stress door die mismatch. Daarom kunnen psychologen en artsen helpen om te kijken wat iemand nodig heeft om zich beter te voelen.
Wat denk jij?
Vind jij dat er een verbod moet komen op conversiehandelingen met deze wet?
Aantal reacties: 0
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook- Is kerkasiel een goed middel om uitzetting te voorkomen? 'Als kerk zoek je hiermee grenzen op'
Is kerkasiel een goed middel om uitzetting te voorkomen? 'Als kerk zoek je hiermee grenzen op'
- 'Je moet niet proberen God te worden': Theoloog des Vaderlands Mirella Klomp over asielmigratie in Nederland
'Je moet niet proberen God te worden': Theoloog des Vaderlands Mirella Klomp over asielmigratie in Nederland
- Moet religie weer achter de voordeur? Yeşilgöz (VVD) en Bikker (CU) in debat
Moet religie weer achter de voordeur? Yeşilgöz (VVD) en Bikker (CU) in debat
