Waarom deze kinderarts vindt dat medicatie voor kinderen met obesitas vergoed moeten worden

De jongen was 16 jaar en had ernstige obesitas. Hij durfde thuis niet meer te gaan slapen vanwege slaapapneu, omdat hij bang was dat hij erin bleef, vertelt kinderarts en endocrinoloog Erica van der Akker in Dit is de Dag (EO). “Dat was terecht: hij moest aan de beademing. Hij had meer dan 101 eenheden insuline nodig om zijn bloedsuiker goed te krijgen."

De artsen besloten om hem een afslankmiddel te geven. "Binnen een week was hij van de insuline af en binnen twee weken van de intensive care. Ik heb dat nog nooit eerder gezien", vertelt Van den Akker.

Kinderen met obesitas

Met dit recente verhaal als voorbeeld wil kinderarts Van der Akker uitleggen waarom ze graag zou zien dat afslankmedicatie vergoed wordt voor kinderen met ernstig overgewicht. In haar werk bij het Erasmus MC Centrum Gezond Gewicht ziet ze veel kinderen met obesitas.

Veel mensen vragen zich af of je niet beter kan voorzien in een gezondere omgeving en voedsel. Dat vindt Van der Akker zeker ook, zegt ze. “Tegelijk moet je je voorstellen: deze kinderen zijn in deze omgeving opgegroeid en hebben de pech dat ze een aanleg hebben waarbij ze makkelijk te zwaar worden. En ze zijn niet een beetje te zwaar geworden, maar ernstig te zwaar. Als dat eenmaal het geval is, is de weg terug niet meer hetzelfde."

Lichaam wordt ziek

Bij obesitas wordt het lichaam ziek. Gezond eten of sporten is dan niet meer genoeg, legt ze uit: "Als een kind obesitas heeft, ontstaat er in het lichaam een andere situatie. De obesitas maakt ontstekingsstofjes. De vetcellen en hormoonsystemen worden ziek. Die gaan anders functioneren waardoor je lichaam in een obesitasstand blijft staan. In zo’n geval hebben kinderen meer nodig. Je lichaam zet het niet zomaar meer recht."

Erica van den Akker

kinderarts Erasmus MC

"We zien kinderen die vier of vijf keer per week sporten en er alles aan doen. En het lukt niet."

In de basis wordt geprobeerd om het gewicht van kinderen naar beneden te krijgen met een gezondere leefstijl. Maar er is altijd een groep bij wie dat niet lukt: “We zien kinderen die vier of vijf keer per week sporten en er alles aan doen. En het lukt niet. Het is één groot tranendal."

Daar komt bij dat ze ziek worden: "Ze hebben last van kortademigheid, moeilijker bewegen, pijn aan de gewrichten. Ook hebben ze veel meer risico’s op allerlei ziektes. We zien daar de gevolgen van: we zien nu kinderen met leververvetting, de lever krijgt al schade. Ook zien we kinderen met slaapapneu."

Effectief en veilig

Juist voor deze kinderen zou ze graag het afslankmedicijn kunnen bieden, juist om een gezonde leefstijl vol te houden. “Er zijn onderzoeken gedaan bij kinderen vanaf 6 jaar en ouder. Daaruit blijkt dat het effectief en veilig is.”

Ze wijst erop dat een IC-opname, zoals in het verhaal dat ze vertelde, ook veel geld kost. "De intensive care-arts zei tegen mij: is dit nog wel zinvol handelen? Wat is het perspectief van deze jongen? Hoe komt hij ooit van zijn obesitas af?"

Dilemma: wel of niet voorschrijven?

Op dit moment vergoedt de verzekering het middel niet voor kinderen. "Als ik bij dit soort kinderen een brief stuur naar de verzekering, krijg ik een standaard reactie terug. We hebben het idee dat de brief niet gelezen wordt."

Daarom is er geen andere optie dan dat ouders het zelf betalen. Maar goedkoop is het middel niet: “Dat levert op dat moment een enorm dilemma op in mijn spreekkamer”, zegt Van der Akker. Rijke ouders kunnen het makkelijker betalen dan ouders die minder te besteden hebben. “Dat vind ik heel vervelend. Ik heb dat nooit gehad voor enige andere behandeling.”

Moet ik het wel of niet aanbieden? Dat is de vraag die in zulke situaties opkomt: "Ik heb dan een behandeling die veilig en effectief is en waarvan ik denk: daar kan ik dit kind gezonder mee maken. Maar dan moet ik gaan nadenken: kunnen deze mensen dat wel betalen? Moet ik het dan überhaupt wel aanbieden? Ik wil gewoon de beste behandeling voor mijn patiënt. Als die er is, wil ik die ook kunnen aanbieden."

Luister naar Dit is de Dag (EO)

Obesitas neemt toe: medicijnkast open of moeten de sportschoenen aan? In Dit is de Dag (EO) gaat presentator Margje Fikse verder over dit onderwerp in gesprek met kinderarts Erica van den Akker en gezondheidseconoom Xander Koolman. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

• Tim (12) heeft obesitas door een genetische afwijking: ‘Ik ben eraan gewend altijd honger te hebben’

  Tim (12) heeft obesitas door een genetische afwijking: ‘Ik ben eraan gewend altijd honger te hebben’

• Levi (16) viel af met behulp van Saxenda: ‘Door mijn overgewicht wilde ik niet meer leven’

  Levi (16) viel af met behulp van Saxenda: ‘Door mijn overgewicht wilde ik niet meer leven’

• Afslankmiddelen voor kinderen niet vergoed: 'Het voelt inhumaan'

  Afslankmiddelen voor kinderen niet vergoed: 'Het voelt inhumaan'

• Gaan Ozempic en Wegovy afslankdiëten vervangen?

  Gaan Ozempic en Wegovy afslankdiëten vervangen?