EU wil regels voor het afschieten van wolven versoepelen: is dat kwalijk?
8 december 2024 · 11:00| Leestijd: 7 min
Update: 9 december 2024 · 15:51
In dit artikel aan het woord
"We hebben al gezien in Den Treek dat een meisje is aangevallen. Dat kan zo weer gebeuren en een andere afloop hebben."
"Dit wordt heel lastig. Hoe weet je nou wie van de wolven in een gebied die ene ‘probleemwolf’ is?"
"Wolven worden om de halfklap doodgereden. Zo horen we niet met beesten om te gaan."
In het kort
Een meerderheid van de EU-landen heeft gestemd vóór het afzwakken van de beschermde status van de wolf. Hierdoor kunnen landen zoals Nederland ervoor kiezen om wolven, onder strikte voorwaarden, te verjagen en af te schieten. Is dat goed, of juist kwalijk?
Samenvatting van DIT artikel
De wolf is in Europa niet langer "strikt beschermd". Dit betekent dat landen wolven onder strikte voorwaarden mogen verjagen of doden, zolang ze niet bedreigd worden. Voorstanders, zoals Staatssecretaris Rummenie, vinden dit een kans om mens en natuur beter in balans te brengen. Critici waarschuwen echter dat dit de natuur schaadt en pleiten voor meer investeringen in vee- en natuurbeheer. Wat is nu wijsheid: moeten we probleemwolven in Nederland verjagen en doden, of ze ruimte geven?
In Dit is de Dag (EO) en Dit is Tijs (EO) gaan politici en deskundigen erover in gesprek. CDA-gedeputeerde Mirjam Sterk verwacht niet dat het EU-besluit snel doorgevoerd zal worden, dus ze pleit voor een stevige aanpak binnen de perken van de huidige wetgeving. Ze wil wolven zenderen om probleemgedrag snel aan te pakken. Boswachter Arlette Klok vindt het onnodig om wolven te schieten of af te schrikken, omdat dit volgens haar alleen maar kan zorgen voor méér wolven. Harold Zoet (BBB) en boer Teus van der Wind benadrukken dat strengere maatregelen nodig zijn - niet alleen in het belang van de mens, maar ook in het belang van de wolf. Ze wijzen op de drukte in Nederland, waar de wolf moeilijk een eigen habitat kan vinden. Tot slot benadrukt Klok dat paintballgeweren en zenderen waarschijnlijk maar weinig gaat helpen.
Wat denk jij?
Zijn er wolven in jouw buurt gesignaleerd?
Aantal reacties: 0
Wolf is niet meer 'strikt beschermd' in Europa
De wolf was tot nu toe 'strikt beschermd' in Europa. Wolven mochten niet opzettelijk worden gedood, gevangen of verstoord, en hun leef- en voortplantingsgebieden moesten ongestoord blijven. De EU wil de status van de wolf nu aanpassen naar 'beschermd'. Met die status blijft de wolf - vanzelfsprekend - beschermd, maar de regels om in te grijpen worden soepeler. Een gevaarlijke wolf mag bijvoorbeeld worden afgeschoten, zolang de soort niet met uitsterven wordt bedreigd.
Mogen we wolven nóóit afschieten in Nederland?
Het is in principe verboden om wolven af te schieten, maar er zijn enkele uitzonderingen op die regel.
Volgens de Wet Natuurbescherming mag een wolf namelijk alleen worden afgeschoten als deze agressie toont naar mensen of verdacht wordt van hondsdolheid, én als er geen andere alternatieven zijn om de wolf te bedwingen.
CDA-gedeputeerde Mirjam Sterk licht toe in Dit is de Dag (EO): "Als een wolf aan iemands arm hangt, dan kan de burgemeester – nadat hij een wolfexpert heeft gebeld – zeggen: je mag hem afschieten. Maar bij het afschieten moet het dier wel nog steeds aan die arm hangen, want als hij loslaat en wegrent, dan moeten wij een heel vergunningstraject door om alsnog in te ingrijpen."
Het besluit komt niet zomaar aanwaaien: de afgelopen tien jaar is het aantal wolven in Europa bijna verdubbeld, van ongeveer 11.000 naar 20.000 dieren. Veehouders krijgen ook steeds vaker te maken met wolvenaanvallen, bijvoorbeeld op schapen en geiten. Jaarlijks worden naar schatting 65.000 dieren door wolven gedood.
Cijfers: hoe groot is het wolvenprobleem?
Gevolgen voor Nederlands beleid
Het gaat nog wel even duren voordat de versoepelde regels in Nederland kunnen worden toegepast. De Europese Commissie moet namelijk de zogenaamde 'Habitatrichtlijn' aanpassen, en daar moeten alle landen die het Verdrag van Bern hebben ondertekend unaniem achter staan. Vooralsnog zijn sommige landen, zoals Spanje, tegen het besluit. Het kan daarom makkelijk nog een anderhalf jaar duren voordat dat allemaal geregeld is, misschien wel langer.
Zijn nog meer landen tegen het besluit van de EU?
Ja, Spanje is niet de enige. Er zijn nog een paar landen die 'overgehaald' moeten worden voordat de EU de wijziging kan doorvoeren:
- EU-landen Spanje en Ierland stemmen vooralsnog tegen het besluit. Slovenië, Cyprus, Malta en België hebben nog geen stem uitgebracht.
- Burkina Faso, Marokko, Tunesië en Senegal zijn ook aangesloten bij de Conventie van Bern, maar zij waren niet betrokken bij de stemming van de EU. Zij moeten dus ook nog akkoord geven.
Toch wordt er in Nederland al aan nieuwe wetgeving gewerkt, waarmee de overheid sneller kan ingrijpen als een wolf problematisch gedrag vertoont. Staatssecretaris Jean Rummenie noemt het besluit van de EU "hoopgevend" en spreekt van "een kans om menselijke belangen en natuurbescherming beter in balans te brengen."
Critici reageren: 'Dit schept een gevaarlijk precedent'
Tegelijkertijd is er bezorgdheid over het besluit. Anja Hazekamp (Partij voor de Dieren) waarschuwt: "Dit schept een gevaarlijk precedent. In plaats van een heksenjacht te organiseren, moet de overheid zorgen dat mens en wolf vreedzaam naast elkaar kunnen bestaan." Bas Eickhout (GroenLinks-PvdA) vindt de versoepeling eveneens riskant: "Dit opent niet alleen de jacht op de wolf, maar op de hele Europese natuur."
Het Wereldnatuurfonds (WWF) benadrukt dat zes van de negen Europese wolvenpopulaties nog steeds kwetsbaar zijn. Het zou volgens hen beter zijn om flink te investeren in de veebescherming, zoals wolfwerende hekken en waakhonden.
Is het goed als de status van de wolf verlaagd wordt en de wolf in Nederland meer wordt begrensd? Of zijn de zorgen van critici terecht?
Wat denk jij?
Is het goed dat we wolven straks makkelijker af kunnen schieten?
Aantal reacties: 0
Versoepelde regels voor de wolf: goed nieuws of niet?
CDA-gedeputeerde Mirjam Sterk zet haar zinnen voorlopig nog niet op het nieuwe EU-beleid. Volgens Sterk gaat het namelijk nog wel even duren voordat het EU-besluit doorgevoerd wordt – het is niet zo dat we komende zomer al beter kunnen ingrijpen. Daarom pleit ze vooralsnog voor een stevige aanpak binnen de perken van de 'strikt beschermd'-status van de wolf. Ze vertelt in Dit is de Dag (EO):
"We willen alle wolven voor nu vangen, verdoven en zenderen. Dan kunnen we in de gaten houden waar ze zijn. Als er dus wat gebeurt weten we ook onmiddellijk welke wolf het is, want dat moet je altijd eerst weten voordat je wat mag doen. Dan kunnen we ook heel snel ingrijpen en hem mensenschuw maken met paintballgeweren. Of, als het erger is, kunnen we hem laten afschieten."
Volgens Arlette Klok, boswachter en wolvenexpert, is het helemaal niet nodig om wolven af te schrikken met paintballgeweren, of om ze dood te schieten. Ze is dan ook tegen het besluit van de EU. Klok vertelt in Dit is Tijs (EO):
"Nederland is drukbevolkt, maar we hebben een aantal locaties die zich lenen als habitat voor de wolf. We moeten ze daar niet afschieten, dat is nutteloos. Want stel: er wordt op gegeven moment een wolf bejaagd, dan wordt zijn territorium weer opgevolgd door een andere wolf. Het gevolg daarvan kan zijn dat die nieuwe wolf binnen de roedel van dat territorium zijn dominantie wil tonen. Die gaat dan opnieuw paren met overgebleven wolven, waardoor er uiteindelijk alleen maar meer wolven in de roedel komen."
En de overlast die we ervaren? Dat hebben wij mensen vooral aan onszelf te danken, stelt Klok.
"Wij hebben dit zelf veroorzaakt. Wij jagen op de wolf. We willen ze fotograferen, we willen hem overal laten zien, op de Hoge Veluwe zijn er ook wolven gevoerd."
Harold Zoet, gedeputeerde uit Gelderland namens de BBB, staat achter het besluit van de EU. De wolf kán in Nederland volgens hem niet, afgezonderd van de mens, in een eigen habitat leven. Hij reageert op de uitspraken van Klok:
"Tja, we zullen op een gegeven moment wel iéts moeten doen in Nederland. Wij zijn niet te vergelijken met veel andere landen in Europa; we wonen hier met 18 miljoen Nederlanders, en de wolf wordt hier dagelijks geconfronteerd met mensen. Tuurlijk vertonen sommige mensen dan ook nog excessief gedrag, maar ik denk dat de wolf sowieso een ingewikkelde opgave heeft in dit land. Als we kijken hoeveel wolven de afgelopen tijd zijn doodgereden door verkeer... Dat geeft al aan dat het wel heel druk is voor de wolf om hier te leven."
“Daarom maak ik mij hard voor meer maatregelen. Een wolf die afwijkend gedrag vertoont, dus te dicht bij mensen komt, moet je kunnen afschieten. Op dit moment mag je eigenlijk alleen maar een wolf afschieten als ‘ie al in je arm hangt. Dat moet gewoon niet zo zijn; ik wil dat mensen hier veilig zijn. (…) We hebben al gezien in Den Treek dat een meisje is aangevallen. Dat kan zo weer gebeuren, en dat kan ook een andere afloop hebben.”
- Confrontatie wolf en meisje: kunnen we nog wel ongestoord het bos in? ‘Mensen moeten zich gaan aanpassen'
Confrontatie wolf en meisje: kunnen we nog wel ongestoord het bos in? ‘Mensen moeten zich gaan aanpassen'
Boer Teus van der Wind is het met Zoet eens dat we de wolvenpopulatie in Nederland wel moéten beheren. Volgens hem is het zelfs in het belang van de wolven om ze vaker te beschieten met paintballs.
"We moeten ze gewoon met paintballs beschieten tot ze het gebied verlaten. Tot ze teruggaan naar een gebied waar genoeg loslopend vee is, zoals wildzwijnen en herten. Ik bedoel, wat hebben we nou aan teveel wolven in ons gebied? Ze worden om de haverklap doodgereden. Zo horen we niet met beesten om te gaan."
Arlette Klok denkt dat de maatregelen die nu op tafel liggen weinig gaan helpen. Ze reageert op de anderen:
"Prima als mensen zich door paintballgeweren veiliger voelen, maar daar kleeft een maar-verhaal aan. Ik denk dat de wolf door zulke paintballgeweren niet gaat concluderen dat hij minder zichtbaar moet worden op de plekken waar hij beschoten wordt. (…) En probleemwolven doodschieten wordt ook heel ingewikkeld, want het is heel moeilijk om de ‘juiste’ wolf te zenderen en af te schieten. Hoe weet je nou welke wolf in een gebied de ‘probleemwolf’ is? Wat als je een wolf in het bos zendert en het blijkt een zwerfwolf te zijn, en niet de wolf die je zoekt?"
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is Dag (EO) gaat Margje Fikse verder over dit onderwerp in gesprek met Bert Jan Ruissen, Europarlementariër namens de SGP en met Mirjam Sterk, gedeputeerde namens het CDA.
Beluister de uitzending hieronder als podcast. Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenKijk Dit is Tijs terug
In Dit is Tijs (EO) gaat presentator Margje Fikse over de wolf in gesprek met boswachter Arlette Klok, Erwin van Maanen, wolvenexpert, Harold Zoet, BBB-gedeputeerde Gelderland en boer Teus van der Wind.
Klik hier om de aflevering te bekijken via NPO Start.
Luister Dit is Tijs terug als podcastJe kunt Dit is Tijs (EO) ook terugluisteren als podcast. Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook- De kogel is door de kerk: er komen nieuwe regels over het afschieten van de wolf
De kogel is door de kerk: er komen nieuwe regels over het afschieten van de wolf
- Geertjes hond werd doodgebeten door een wolf: 'Het kan iedereen overkomen'
Geertjes hond werd doodgebeten door een wolf: 'Het kan iedereen overkomen'
