We willen steeds minder kinderen, en dit zijn de gevolgen

Dit is de situatie

Geboortecijfers lager

De cijfers liegen niet: in 2021 zei 77 procent van de Nederlanders nog een kinderwens te hebben. In 2025 is dat gedaald naar 61 procent. De redenen zijn herkenbaar en alledaags: een woning die onbetaalbaar is, een carrière die alle tijd opslokt, zorgen over het klimaat of geen behoefte.

Afhankelijk van arbeidsmigratie?

De gevolgen kunnen groot zijn: minder geboortes betekent op termijn een vergrijzende bevolking en druk op de zorg en arbeidsmarkt. Minder jonge mensen betekent immers minder handen aan het bed, minder leraren voor de klas en minder werkenden die belasting afdragen. Dat kan gevolgen hebben voor onze economie, pensioenen en de manier waarop we voor elkaar zorgen. In sommige dorpen verdwijnen basisscholen en sportclubs omdat er simpelweg te weinig kinderen zijn. Tegelijkertijd groeit het aantal ouderen dat zorg en ondersteuning nodig heeft. Economen waarschuwen dat Nederland daardoor steeds afhankelijker wordt van arbeidsmigratie.

Zo verdwijnen er in plattelands­gebieden steeds meer scholen: in Nederland zijn er ongeveer 630 van de 2.400 gemeenten die geen basisschool meer hebben, meldt NL Times. Ook hebben ze onderzoek gedaan naar huishoudens. Zo blijkt dat de groep huishoudens geleid door iemand van 65 jaar of ouder sterk stijgt: van ongeveer 2,5 miljoen in 2024 naar ongeveer 3 miljoen in 2035, volgens prognoses.

Babybonus

In landen als Hongarije en Polen krijgen jonge ouders financiële steun in de vorm van een zogeheten babybonus: een fors bedrag of belastingvoordeel zodra er een kind wordt geboren. Zelfs in de Verenigde Staten opperde Donald Trump tijdens zijn campagne plannen om ouders financieel te belonen. Het idee is simpel: meer geld moet leiden tot meer geboortes.

Dit is de discussie

Moeten we ons zorgen maken om de krimpende babybehoefte?

Voormalig politicus Gert-Jan Segers, auteur en journalist Ronit Palache en presentator en podcastmaker David Boogerd gaan in discussie. Segers vind het heel heftig dat de kinderwens zo daalt, vooral omdat dat dat iets over ons eigen leven zegt:

000

scherm sluiten

000

Gert-Jan Segers

Voormalig politicus

"Ik heb natuurlijk wel nagedacht, waarom krijgen wij kinderen? En dat is uiteindelijk toch omdat we het leven de moeite waard vinden, omdat je het wilt doorgeven. En als je dat niet meer wilt doorgeven, dan zegt dat ook iets over het leven. Zegt ook iets over jouw waardering van het leven. Dus ik vind het best wel heftig. Ik vind het een heel heftig cijfer."

000

Palache kan het ergens wel begrijpen en denkt dat mensen nu wat bewuster nadenken of ze zelf écht kinderen willen:

000

scherm sluiten

000

Ronit Palache

Auteur en journalist

"Ik denk dat mensen heel vaak kinderen krijgen, omdat ze denken dat het in een plaatje hoort of bij de verwachtingen past. Een kind heeft een gigantische impact op je latere leven en als je daar heel erg bewust van wordt dan kun je daar best wel een beetje van terugdeinzen. Ook als je een afkomst hebt waarin oorlog een centrale rol heeft gespeeld. En dat je denkt: 'Ik ben de derde generatie ik heb daar nog zoveel last van.' Ik denk dat een nieuwe generatie ook misschien bezig is met de vraag: 'Hoe stel je de toekomst veilig?'"

000

Boogerd vindt dat mensen er te makkelijk over nadenken:

000

scherm sluiten

000

David Boogerd

Presentator en podcastmaker

"Bij ons is het wel echt een thema geweest, omdat het bij ons niet makkelijk lukte. Dus mijn vrouw en ik zijn in een vruchtbaarheidstraject van meer dan vijf jaar geweest. Dat is heel zwaar geweest en er was veel teleurstelling, veel verdriet. Uiteindelijk is het gelukkig wel gelukt, maar het is wel een lange weg geweest. Maar mensen denken soms te makkelijk van: 'Het komt mij nu niet goed uit, ik doe het wel over vijf jaar of ik doe het wel over tien jaar.' Je weet het niet. Je weet het niet er niet misschien ben je dan wel minder vruchtbaar."

000

Palache is het hier niet mee eens en wilt niet de biologie laten bepalen wanneer ze klaar is voor kinderen:

000

scherm sluiten

000

Ronit Palache

Auteur en journalist

"Toen ik 35 was heb ik mijn eitjes ingevroren. Die heb ik uiteindelijk niet gebruikt, maar ik dacht wel van: ik wil de biologie niet laten bepalen wanneer het kan. lk moet er echt heel erg achter staan om dat te doen en niet omdat het anders niet meer lukt. Want daar betaalt een kind de prijs voor en ik vind altijd dat je het kind centraal moet stellen."

000

Meer weten?

Kijk Dit is de week

In Dit is de week (EO) gaat Margje Fikse met deze gasten over verschillende onderwerpen in gesprek. Bekijk de volledige uitzending hieronder. 

Let op: Het gesprek uit dit artikel is vóór de uitzending opgenomen.

Wil jij de aflevering liever streamen? Klik hier om de aflevering te bekijken via NPO Start.

Dit maakten we ook

• Embryo's kweken voor de wetenschap? 'Dat zet de deur open naar knutselen met DNA'

  Embryo's kweken voor de wetenschap? 'Dat zet de deur open naar knutselen met DNA'

• Waarom deze babynamen verdwijnen: 'Ouders laten zich beïnvloeden door sociale media'

  Waarom deze babynamen verdwijnen: 'Ouders laten zich beïnvloeden door sociale media'

• Extreem vroeg geboren baby's: is de richtlijn om ze vanaf 24 weken te behandelen te streng?

  Extreem vroeg geboren baby's: is de richtlijn om ze vanaf 24 weken te behandelen te streng?

• Baby’s geboren met DNA van 3 ouders: hoe ver mogen we gaan om een gezond kind te krijgen?

  Baby’s geboren met DNA van 3 ouders: hoe ver mogen we gaan om een gezond kind te krijgen?