Ongekend onrecht
Voor kinderen van de toeslagenaffaire gaat leed door: 'Hoop dat overheid ziet hoeveel levens zijn verpest'
5 maart 2024 · 16:21
Update: 2 april 2024 · 09:39
In gesprek met
Loïs Houwen
Belandde als kind in de toeslagenaffaire
"Het stopt niet bij de ouders, het gaat bij ons gewoon verder."
'Lilly'*
Werd uit huis geplaatst tijdens de toeslagenaffaire
"Ik dacht dat we even gingen logeren, en dat het niet voor 3 jaar was."
Milton Moreira Moreno
Belandde als kind in de toeslagenaffaire
"Ik was veertien en ging al werken, zodat ik geld kon verdienen voor mijn moeder en mijn broertje."
'Ellen'*
Werd uit huis geplaatst tijdens de toeslagenaffaire
"Ik hoop dat de overheid in kan zien hoeveel levens ze hebben verpest."
Clyfton Moreira Moreno
Belandde als kind in de toeslagenaffaire
"Ik ben nog steeds bang dat er plots weer iemand voor de deur staat die onze spullen komt afpakken."
Maria dos Anjos Sanchez
Slachtoffer van de toeslagenaffaire
"Toen op den duur de deurwaarders aan de deur stonden, werd de schaamte me teveel."
In het kort
De toeslagenaffaire heeft meer slachtoffers gemaakt dan we vaak beseffen: tienduizenden gezinnen kregen te maken met grote (financiële) problemen. Niet alleen ouders, maar ook hun kinderen zijn de dupe. Zij lijden nog steeds onder de gevolgen van de toeslagenaffaire. Hoe gaat het nu met hen?
Wat denk jij?
Weet jij wat er precies is gebeurd tijdens de toeslagenaffaire?
Dit is de situatie
Hoe gaat het met de kinderen van de toeslagenaffaire?
Het is nu vijftien jaar geleden dat de toeslagenaffaire geleidelijk aan het licht komt. Duizenden ouders die hun kinderen zelfstandig op de kinderopvang hebben geplaatst of een gastouderbureau hebben ingeschakeld, worden overspoeld door rekeningen van de Belastingdienst. De ouders worden beschuldigd van fraude. In werkelijkheid hebben ze slechts kleine foutjes gemaakt in de aanvraag van de kinderopvangtoeslag of hebben ze te maken met malafide gastouderbureaus. De fiscus is genadeloos. De ouders moeten voor hun foutjes het complete bedrag voor de kinderopvang terugbetalen, ook als de schuld helemaal niet bij de ouders ligt maar bij de gastouderbureaus. Voor velen zijn dat tienduizenden euro’s. Geld dat ze eenvoudig niet hebben. Heel veel gezinnen komen daardoor in een enorm financieel moeras terecht.
Wat is de toeslagenaffaire precies?
Volgens onderzoeken was er in sommige gevallen sprake van institutioneel racisme, institutionele vooringenomenheid en schending van de grondbeginselen van de rechtsstaat. Uit onderzoek door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bleek dat bij 71% van de 10.270 onderzochte gedupeerde huishoudens de toeslagaanvrager een migratieachtergrond had.
Onrechtstatelijke methode
Om fraude op te sporen selecteerde het CAF groepen, en gingen ze ui van de '80/20 benadering' (80% fraudeert, 20% is onschuldig). Daarvoor had het CAF verder geen kwantitatieve onderbouwing.
Vanaf 2020 is de overheid bezig om alle getroffen gezinnen terug te betalen, maar nog lang niet alle gezinnen zijn daadwerkelijk geholpen.
Grote financiële problemen, echtscheidingen, je huis moeten verkopen, geen warm water of elektriciteit en uithuisplaatsingen - kinderen die voor maanden, soms zelfs jaren bij hun ouders weggehaald werden en van pleeggezin naar pleeggezin zwierven. En dan hebben we het niet eens over de mentale impact en het trauma wat erbij komt kijken. De gevolgen van de toeslagenaffaire zijn voor veel gezinnen enorm - nog steeds. En niet alleen voor ouders: ongeveer 90.000 kinderen worden door de gevolgen van de toeslagenaffaire getroffen, zo blijkt uit cijfers die te vinden zijn op een site over de kindregeling van de overheid. Hoe gaat het nu met hen?
Dit is het gesprek
Welke gevolgen heeft de toeslagenaffaire voor kinderen?
Hoe gaat het nu met die tweede generatie: de kinderen van de toeslagenaffaire? Dit is de Kwestie (EO) gaat in gesprek met verschillende mensen die als kind hebben geleden onder de toeslagenaffaire.
Loïs Houwen
Loïs Houwen is nu 25 jaar en belandde op 12-jarige leeftijd in de toeslagenaffaire. Vanaf dat moment is ze meer bezig met het zorgen voor haar broertje en het ontlasten van haar moeder, dan met kind zijn. Zij volgt een lerarenopleiding in Leeuwarden tot docent maatschappijleer, onder meer om in de toekomst les te geven over misstappen van de overheid. zoals de toeslagenaffaire. Ze heeft haar jeugd die periode opzij gezet om te zorgen dat haar broertje en zusje het beter hadden, zo vertelt ze in Dit is de Kwestie (EO).
"We dachten eerst dat de schuld bij onze moeder lag. De Belastingdienst zegt dat het fout is, dus dan heb je misschien ook wel wat fout gedaan. Mijn moeder heeft die last enorm lang met zich meegedragen, tot op het punt dat het echt niet meer goed ging. Ik weet nog dat ik aan het eten was met een vriendinnetje, en dat mijn moeder me belde en aangaf dat ze het leven eigenlijk niet meer zag zitten. En dat neem ik de overheid kwalijk: dat ze mijn moeder zover hebben gedreven dat ze dacht dat het beter was als ze er niet meer was. Als ze mij niet had gebeld, had ik haar misschien niet meer gehad."
Voor Loïs zijn de effecten van de toeslagenaffaire nog dagelijks te merken. Om haar moeder financieel te verlichten, is Loïs op zichzelf gaan wonen. Dan hoefde haar moeder voor een kind minder te zorgen en hadden haar broertje en zusje wat meer ruimte thuis en eindelijk een eigen slaapkamer. Om dat te bekostigen, moest ze bijlenen bij DUO. Ondertussen is die studieschuld opgelopen tot € 90.000.
Momenteel is Loïs bezig met het regelen dat haar enorme studieschuld wordt verlaagd, maar dat gaat niet van harte. Gemiddeld staat ze een uur in de wacht voordat ze iemand te pakken krijgt, om vervolgens te horen te krijgen van DUO dat zij geen speciale regeling hebben voor kinderen van gedupeerden van de toeslagenaffaire. Zij adviseren haar nog meer bij te lenen, maar dat is juist wat ze niet wil.
"Het voelt voor mij niet alsof het klaar is. Sterker nog: ik sta er nog midden in. Dus klaar is het absoluut niet. Het is ook niet opeens opgelost met een geldbedrag. Het gaat gewoon een generatie verder. Het stopt niet bij de ouders."
Milton en Clyfton Moreira Moreno
De broers Milton en Clyfton Moreira Moreno hadden een heerlijke jeugd in Rotterdam. Tot de toeslagenaffaire hun hele leven overhoop gooide. Hun moeder besloot uit schaamte en angst voor deurwaarders te verhuizen. En dat was verschrikkelijk voor de jongens:
"Toen we noodgedwongen moesten verhuizen drong het pas echt tot me door hoe groot de ellende was. Daardoor ging ik ook andere keuzes maken die je eigenlijk niet zou hoeven maken op die leeftijd: ik was veertien en ging al werken, zodat ik geld kon verdienen voor mijn moeder en mijn broertje."
De grote financiële problemen heeft ook heel veel effect gehad op zijn jeugd en de rest van zijn leven.
“Na het afronden van mijn vmbo wilde ik graag kapitein worden, dus ik had me ingeschreven voor de opleiding. Maar zo’n opleiding kost ook geld en we konden het geld beter voor iets anders gebruiken, dus die droom heb ik laten schieten.”
Clyfton, de jongere broer van Milton, gaf zichzelf de opdracht om ‘voor het gezin’ naar school te gaan en zijn diploma te halen. En die mentaliteit heeft hij nu nog steeds: alles wat hij doet, doet hij voor het gezin. Zijn persoonlijke ambitie zet hij opzij, hij focust zich op zijn carrière om te zorgen voor het gezin:
"Milton ging voor ons werken, dus ik ging voor ons naar school. Die opdracht gaf ik mezelf. Ik heb voor ons een diploma gehaald, ik heb voor ons goede cijfers gehaald. Ik ben voor ons op tijd gekomen. En zo is mijn mentaliteit nog steeds: het is wij drie tegen de rest."
Maria, de moeder van Clyfton en Milton, was doodsbang om haar kinderen te verliezen door de toeslagenaffaire. Ze besluit om te vluchten uit Rotterdam en gaat met haar zoons in Barendrecht wonen:
"Ik noem dit ons vluchthuis. In onze buurt in Rotterdam hielp ik altijd mensen in de buurt, waardoor ik een bekend gezicht was. Toen op den duur de deurwaarders aan de deur stonden, werd de schaamte me teveel en wilde ik daar weg. Het doel was eigenlijk om naar Luxemburg te gaan, maar dat wilden mijn kinderen niet, omdat de rest van de familie in Rotterdam woont."
De schulden zijn allemaal afbetaald, maar voor Maria en haar zoons Milton en Clyfton is het leven nooit meer hetzelfde geworden. Ze voelen zich niet meer zo vrij als voor alle ellende en zijn nog steeds bang dat ze in de gaten gehouden worden of dat er elk moment een deurwaarde aan de deur kan staan:
"Als er nu aangebeld wordt, gluur ik eerst stiekem door het raam om te kijken wie er aan de deur staat. Als ik diegene niet ken, doe ik niet open. Ik ben nog steeds bang dat er plots weer iemand voor de deur staat die onze spullen komt afpakken of dat ze een moeilijk gesprek met mijn moeder willen voeren."
Ellen en Lilly
Chantal* heeft twee dochters, Ellen* en Lilly.* Ook zij werden keihard getroffen door de toeslagenaffaire. Omdat ze haar rekeningen niet meer kon betalen, was er ook regelmatig te weinig eten thuis, wat op school niet onopgemerkt bleef. Jeugdzorg werd ingeschakeld en Chantal was heel bang dat haar kinderen van haar afgepakt zouden worden. Met een goede vriendin sprak ze af dat zij voorlopig de voogdij kreeg, zodat de meisjes niet in de jeugdzorg terecht kwamen en dat ze bij elkaar konden blijven.
"Ik dacht gewoon dat we even gingen logeren. Niet dat het voor 3 jaar lang was."
Het hele verhaal van Lilly, Ellen en Chantal kun je hieronder lezen en zien.
Hoe zit het met de hersteloperatie van de toeslagenaffaire?
Ouders kunnen via hun gemeente hulp krijgen om schulden af te lossen of een woning of baan te vinden. Ook kunnen ze medische hulp krijgen, of hulp van een psycholoog vinden. Dat ging niet van de een op andere dag: gedupeerde ouders moeten 1 tot 3 jaar wachten op duidelijkheid over eventuele extra compensaties.
Ook kinderen kunnen hulp krijgen, door middel van de Kindregeling. Kinderen hebben recht op een geldbedrag (wat voor bedrag verschilt per leeftijdscategorie) en krijgen hulp bij ondersteuning. Daarvoor kunnen kinderen terecht bij hun gemeente. Je kunt hier meer lezen over de Kindregeling.
Dit is hun verhaal
Lilly* en Ellen* werden uit huis geplaatst: ‘Terwijl ik ze die veilige haven kan bieden’
Het is 2009: Chantal*, haar twee dochters Lilly* en Ellen* haar (inmiddels) ex wonen in een vrijstaand huis in 't Gooi, met drie slaapkamers en een mooie tuin. Chantal heeft een goede baan, en alles loopt op rolletjes. Tot er brieven van de fiscus op de deurmat vallen. De boodschap? Je ontvangt onterecht kinderopvangtoeslag, dus: we willen dat geld terug. "Ik dacht, dit kan niet kloppen. Het is de Belastingdienst, we lossen dit samen op", vertelt Chantal. Het tegendeel werd werkelijkheid: de Belastingdienst wilde niet in gesprek en bleef voet bij stuk houden, er moest betaald worden.
Het volledige verhaal van Chantal en de toeslagenaffaire lees je hier
De eerste verhuizing
Omdat ze in de financiële sector werkt en frauderen daar uiteraard absoluut not done is, wordt ze op 1 januari 2011 ontslagen. Ondertussen verslechtert de relatie tussen haar en haar (nu ex-)man, en wordt de situatie thuis er niet leuker op. Chantal komt steeds verder in het rood te staan en is genoodzaakt naar de schuldhulpverlening te stappen. Die kunnen haar niet helpen, tenzij ze voldoet aan de gestelde eisen, waaronder het verkopen van haar koopwoning. Dus dat doet ze, ver onder de prijs die ze er zelf voor had betaald, gezien de situatie op de woningmarkt in 2012. "Ik had het nu voor het dubbele kunnen verkopen."Ze verhuist naar een huurwoning, in dezelfde stad. Maar ondanks dat ze haar meubels en sieraden verpand: de huur kan Chantal op een gegeven momenten ook niet meer betalen. "Ik heb altijd de vrijwillige ouderbijdrage op school willen betalen, omdat ik dacht: alle kinderen hebben gewoon recht op een leuk uitje. Ook kinderen die het minder goed hebben", vertelt ze. "Maar uiteindelijk lukte dat niet meer, en ik realiseerde me steeds meer dat mijn kinderen zélf in die situatie zaten."
De kinderbescherming komt op bezoek
Het doen van voldoende boodschappen lukt gezien de financiële situatie ook niet altijd meer, en dus gaan de kinderen soms zonder brood naar school. Door de oplopende schulden en het feit dat de woningbouwvereniging dreigt dat Chantal en haar dochters uit huis gezet worden, schakelt de school Veilig Thuis in. Dat resulteert in een bezoek van de Raad voor de Kinderbescherming. Die oordelen dat de dochters van Chantal niet langer bij haar kunnen wonen, vanwege de dreigende dakloosheid. "Terwijl ik ze juist die veilige haven kan bieden", zegt Chantal, maar niemand wilde haar op dat moment helpen aan een goedkopere woning. Ellen en Lilly kunnen gelukkig terecht bij een vriendin van Chantal, wiens dochter de beste vriendin van Ellen was.Omdat Chantal dreigt dakloos te worden, vraagt ze de gemeente waar ze woont om hulp. Die kunnen helaas weinig voor haar doen, dus begint ze meerdere gemeenten te bellen met de vraag of ze een urgentieverklaring kan krijgen. Daarmee kun je voorrang krijgen op een sociale huurwoning. Ergens in de Randstad heeft ze beet: ze kan terecht in een studio, tussen de studenten. Dankzij een bezoekersregeling kan Chantal haar dochters sinds het begin van de uithuisplaatsing gelukkig ieder weekend zien, maar dat heeft ook een keerzijde: op het moment dat ze naar de Randstad verhuist, is ze wekelijks de helft van haar budget al kwijt aan reizen naar 't Gooi.
Na twee jaar geven de pleegouders van Lilly en Ellen aan dat ze de zorg eigenlijk niet meer aankunnen, met als resultaat dat Lilly en Ellen wéér naar een ander gezin moeten verhuizen, opnieuw bij een vriendin van Chantal. Dit keer óók in de Randstad. Omdat de schooljaren van beide dochters net van start zijn gegaan, lukt het niet direct om een nieuwe school te vinden. Hierdoor kunnen Ellen en Lilly ongeveer een half jaar niet naar school.
Drie woningen, een uithuisplaatsing en veel schulden later ziet Chantal in 2018 op het journaal het nieuws over de toeslagenaffaire. "Ik dacht: is dat ook mij gebeurd?" Vanaf toen ging het balletje rollen: in 2020 komt Chantal erachter dat ze ook één van de gedupeerden is van de toeslagenaffaire. "Toen kwam de echte klap."
De overheid geeft gedupeerde ouders na een eerste toets een bedrag van € 30.000. Chantal had zelf geen formele betalingsachterstanden meer, dus die hoefde de overheid niet meer af te betalen. "Ik zei nog tegen de toenmalige staatssecretaris, Alexandra van Huffelen: fijn hè, ik ben goedkoop", grapt ze. Met de € 30.000 heeft ze haar informele schulden (dus leningen bij vrienden, kennissen en/of familie) afbetaald.
'Hogesnelheidstrein tegen alle aspecten van mijn leven geknald'
Alle hulp is fijn, maar de emotionele schade is niet te herstellen. "Mijn integriteit, eerlijkheid, eer en reputatie zijn in twijfel getrokken", zegt Chantal. Het kwijtraken van een prestigieuze baan, de uithuisplaatsing, het opgeven van hobby's, de bezoekjes aan de voedselbank... het had allemaal niet gehoeven. "En ik ben mijn identiteit kwijt." Chantal loopt nu bij een psycholoog en ondervindt heel veel psychische last door de jarenlange schulden en twijfels. "Er was een hogesnelheidstrein tegen alle aspecten van mijn leven geknald, instanties vonden me geen goede moeder. Dat herstel je niet zomaar”, zegt ze. “Het wondje zal helen, maar het zal wel altijd pijn blijven doen.”
Bovendien is de hulp die geboden wordt nog altijd niet optimaal. Het liefst zou Chantal gewoon zien dat haar dochters met financiële hulp van de overheid een eerlijke start kunnen krijgen. Hiervoor moeten ze bijles krijgen om weer op niveau te komen, en de opleiding volgen die ze willen. "En dat hoeven echt niet meerdere opleidingen zijn, dat ze na een jaar denken: nee, dit is het toch niet, ik ga iets anders doen. Gewoon één opleiding, want hun jeugd is ook weggenomen."
Daarover vertelt de inmiddels 19-jarige in een interview:
*De namen van Chantal, Lilly en Ellen zijn gefingeerd. De echte namen zijn bij de redactie bekend.
Dit is hét verhaal
Dit is de Kwestie
Benieuwd naar de tv-uitzending over dit onderwerp? Kijk dan hieronder naar Dit is de Kwestie (EO). En wil je meer afleveringen van Dit is de Kwestie zien? Ga dan naar NPO Start.
Dit maakten we ook
Wat denk jij?
Ben jij zelf ook in de problemen gekomen door de toeslagenaffaire?
- es
estherbrouwer1
6 maart 2024 · 21:38
Werkzaam bjj Belastingdienst 2011. 5 kinderen van 7 tot 19.00 in opvang. Toeslag nodig. Ontdekte fout, wilde dit herstellen. Werd gelijk beschuldigd van niet ter goede trouw zijn . Hup baan kwijt. In bezwaar gegaan, alles eraan gedaan om tot een oplossing te komen . Geen gehoor. Bulten dreigbrieven, belletjes tot aan einde huwelijk en werden toeslagen stopgezet. Ik stond met 5 kinderen alleen. Honger, altijd nee verkopen. Geen leuke tijden voedselbank armoede ten top. Tot ombudsman mij hielp. En de wsnp mij het voordeel van de twijfel wilde geven. Maar wel met even een steek onder water. Mevrouwtje mevrouwtje hoe heeft u het zover kunnen laten komen. Tot 2019. Ik mocht weer werken bij Belasting. FSV afdeling. Fraude Signalering Voorziening. Waar 240.000 mensen ten onrechte op zwarte lijst stonden. Werkte er een periode tot ik mantelzorger werd van mijn beide ouders. Na even ertussen uut mocht ik weer terug komen. Contracten alles ondertekend. En poef daar kwam DHR Jan Vermeer die belde mij wel even persoonlijk op dat ik zolang hij er werkte ik onder geen beding op toeslagen zou komen. Ik mocht wel bij wegenbelasting starten. Dacht jij misbruikt je managersfunctie. Ik pik het niet meer. Ik wilde negatief omzetten in positief. Maar helaas ontnam Dhr Vermeer mij voor de 2e keer mijn inkomsten. Eerst 2011 door valse beschuldiging fraude 2020 opnieuw. Dit gedeeld met ombudsman en de Tweede Kamer aangeschreven met mijn klachten. Volgende dag Theo Kaspers Functionaris Toeslagen Herstel. Mijn advocaat erbij. Want had contract ondertekend en werd mijn bijstand stopgezet. Helaas ook daar hielp niets ik had vette pech. Zelfs RTL 4 heeft mijn dossier. Mijn kinderen snijden zich allemaal zelfdoding is standaard in hun verdriet. Zelfvertrouwen is nul. Allen hulpverlening nodig en nog steeds. Ik nu na zolang knokken geen baan vast kunnen houden en nu met baarmoederhals kanker in de WW zit. Nog steeds nul vertrouwen en trauma opgelopen. Wel gecompenseerd maar met wat ze mij en mijn kinderen tot op de dag van vandaag aan hebben gedaan is dat een druppel op het vele verdriet.oftewel een heel klein pleistertje op een mega vrote wond. Even kort samengevat. Gr Esther( moeder) Kevin, Joeri, Damian, Danique en Faye (de kinderen)
- ma
ma.steijger
5 maart 2024 · 21:18
Ik vind dat de ambtenaar die daar verantwoordelijk voor is voor de rechtbank moet komen.
- pe
pendorabox43
10 maart 2024 · 22:29
Ik en mijn man zijn 1 van die slachtoffers onze kinderen hebben ze 4 Juli 2015 uhp en nu bijna 9 jaar verder nog steeds onze kinderen niet terug nee je ouderlijk gezag afpakken en zeggen dat het perspectief elders ligt want ouders zijn de grootste criminelen die nog zwarter gemaakt mogen worden door de staat dan de nacht en zijn er mensen die er naar luisteren nee helemaal niet de belastingdienst de staat en het systeem heeft je geestelijk financieel en lichamelijk mishandeld en onrecht aan gedaan
- ma
magdaalina13
10 maart 2024 · 12:08
In 2017 ik heb alles kwijtgeraakt, een mand in auto geslapen. Zelf nieuwe leven bouwen, maar door alle lende welke lopen achter mij,alle schulden ik alweer alles kwijtraken omdat kan niet meer trekken en zelf oplossingen vinden. Aangevraagd Gemeentehuis over help maar gekregen antwoord "nee, wij kunnen niet helpen ". Wetteloze stad,echt waar!
- ke
keizerjeanikevan
8 maart 2024 · 03:45
Er is een spreukenmaker die als een God op aarde is. Zijn naam is heer Bubuza, hij heeft me geholpen mijn relatie te herstellen na drie jaar uiteenvallen. Mijn vriend kwam huilend bij me terug en smeekte me op zijn knieën nadat heer Bubuza klaar was met het uitspreken van zijn liefdesbetovering voor mij. Ik heb geen woorden om hem te waarderen, dus heb ik een gelofte afgelegd dat ik op internet over hem zal getuigen. Heeft u hulp nodig om uw ex-geliefde terug te krijgen? Neem vandaag nog contact op met Dr. Bubuza voor hulp via e-mail: bubuzaspelltemple@hotmail. com of WhatsApp: +1 920 474 6543
